Շաբաթ, 11 Հուլիսի 2015 11:58

 Ռուսաստանի և Հայաստանի ոչ պաշտոնական աղբյուրների կողմից հնչող տարբեր վարկածների համաձայն, Ռուսաստանի կողմից Հայաստանին տրամադրված 200 մլն վարկը օգտագործվելու է ՙԻսկանդերների՚ գնման համար: Արդյո՞ք այսօր ռազմավարական ու մարտավարական շարժառիթ  և, գլխավորը, հնարավորություններ կան Հայաստանի տարածքում Իսկանդեր-Մ՚ ՕՄՀՀ տեղակայման համար: 

 

Անձամբ ես շատ կցանկանայի ՙԻսկանդերներ՚ տեսնել Հայաստանում և առավել ևս`Արցախում, բայց, ցավոք, դեռևս մեր հանրապետություններում դրանք չկան: Ռուսներն, իհարկե, հաճույքով կարող են վաճառել այդ համալիրներն ինչպես Հայաստանին, այնպես էլ ցանկացած այլ երկրի: Միայն թե գումարներ լինեին:

Եվ չնայած այն բանին, որ Հայաստանը Ռուսաստանից զենք է գնում բավականին արտոնյալ գներով`ՙԻսկանդեր-Մ՚ օպերատիվ-մարտավարական հրթիռային համալիրները հայկական բանակի համար բավականին թանկ հաճույք են: Այս առումով ակնկալել, որ միայն 200 մլն վարկը կծածկի այդ համալիրի, ինչպես նաև հարակից տեխնիկայի ձեռքբերման ծախսերը, չենք կարող:ՙԻսկանդերներ՚ Հայաստանում կհայտնվեն, սակայն` ռուսական 102-րդ ռազմակայանի տարածքում: Կարծում եմ`Հայաստանում ռուսական ռազմական ներկայության մշտական ընդլայնումը, համապատասխան ծրագրի շրջանակներում, կհասնի նաև այդ փուլին: 

 

Ձեր կարծիքով, արդյո՞ք Հայաստանի կողմից ՙԻսկանդեր-Մ՚ ՕՄՀՀ ձեռքբերման օբյեկտիվ անհրաժեշտություն կա`պայմանավորված Ադրբեջանի հետ ռազմական հավասարակշռության պահպանմամբ:

 

Ադրբեջանի հետ ռազմական հավասարակշռության լիարժեք պահպանման համար Հայաստանին և Արցախին հարկավոր է իրենց տարածքներում տեղակայել ՙԻսկանդերների՚ առնվազն մեկ դիվիզիոն: Դա օդի պես անհրաժեշտ է` հակառակորդի սպառազինություններին հավասարապես դիմակայելու նպատակով: Եվ դա նույնիսկ այն պայմաններում, երբ մենք այժմ էլ պատասխանելու բան ունենք մասշտաբային ագրեսիայի դեպքում: Ես նկատի ունեմ խորհրդային ՙՍկադ՚ բալիստիկ հրթիռները: Չնայած այն բանին, որ այդ համակարգերն ՙԻսկանդերներին՚ չեն հասնի`հակառակորդի ցանկացած ոտնձգության արժանի պատասխան տալ, փառք Աստծո, լիովին կարող են:

 

Դուք ղարաբաղյան հակամարտության կողմերի միջև ռազմական հավասարակշռության խախտում նկատու՞մ  եք:

 

Ղարաբաղյան հակամարտության կողմերի միջև ռազմական հավասարակշռության խախտում, ցավոք, այսօր առկա է: Չափազանց շատ են Ադրբեջանի սպառազինությունները. ավելի շատ, քան այդ երկրին թույլատրվում է ունենալ Եվրոպայում սովորական սպառազինությունների մասին պայմանագրով /ԵՍՍՊ/:

Սակայն, այս իրավիճակում մեկ ՙբայց՚ կա: Ադրբեջանի կողմից միաժամանակ այդ ամբողջ տեխնիկայի օգտագործման համար տեղ չկա: Եվ դա հասկանալու համար անպայման չէ մարտավարական-ռազմավարական հմտություններով օժտված լինել: Բավական է միայն քարտեզի վրա նայել Արցախին և Ադրբեջանին: Ադրբեջանի հետ ղարաբաղյան ողջ սահմանագիծը գտնվում է բարձունքում: Հետևաբար`տանկավտանգ հատվածները շատ քիչ են, և տանկերի, այլ ծանր տեխնիկայի կիրառումը խիստ սահմանափակ կլինի: Երկիրը լեռնային է, և նման տեխնիկայի համար ճանապարհներ ղարաբաղյան լեռներում գրեթե չկան: Մինչդեռ ադրբեջանական դաշտավայրերը փռված են Արցախի առջև` ինչպես ափի մեջ:

Այս պայմաններում Բաքուն ձեռք է բերում հարձակողական տեխնիկա, և իր բոլոր զորավարժություններն իրականացնում`կիրառելով հարձակողական մարտավարություն: Իսկ հաշվի առնելով Ադրբեջանի տարածքում խողովակաշարերի ցանցի առկայությունը` տասնյակ հայկական հրթիռներ ավելի մեծ վնաս կհասցնեն Ադրբեջանին, քան 100 ադրբեջանական հրթիռը Հայաստանին և Արցախին: Եվս մեկ ոչ պակաս կարևոր գործոն. Ադրբեջանին, ավելի ստույգ`Իլհամ Ալիևին է պատկանում ընդամենը 15-20%-ն այն բանի, ինչ արդյունահանվում է Ադրբեջանում: Մնացածը British Petroleum-ի և միջազգային այլ կորպորացիաների սեփականությունն է: Մարտական գործողությունները վտանգի տակ կդնեն այդ կորպորացիաների եկամուտները, բազմամիլիոն ներդրումները: Հետևաբար`այդ երկրները ոչ մի դեպքում թույլ չեն տա Ալիևին նոր ռազմական արկածախնդրության գնալ ինչպես հայ, այնպես էլ`սեփական ժողովրդի նկատմամբ:

 

Դուք նշեցիք ղարաբաղա-ադրբեջանական սահմանի բարդ ռելիեֆը: Բայց կան նաև Հայաստանի հետ Ադրբեջանի սահմանի հատվածներ, որտեղ ռելիեֆն այնքան էլ բարենպաստ չէ...

 

Այդ սահմանն ունի միջպետականի կարգավիճակ: Եվ եթե Ադրբեջանը հանկարծ որոշի հարձակվել Հայաստանի վրա, ինքնաբերաբար ուժի մեջ կմտնի Ռուսաստանի հետ ռազմավարական պայմանագիրը և ՀԱՊԿ գծով դաշնակիցների պարտավորությունները, որոնք խիստ անհրաժեշտության դեպքում, այնուամենայնիվ, կօգնեն Հայաստանին: Դրա համար Ռուսաստանը Հայաստանում ունի անհրաժեշտ ողջ գործիքակազմը`ավիացիա, հրթիռներ, անձնակազմ:

 

Կիսու՞մ եք արդյոք մի շարք ռազմական փորձագետների կարծիքները, ովքեր համարում են, որ Ադրբեջանը կարող է հայկական հանրապետությունների հետ պատերազմում հաջողություն ակնկալել բացառապես բլիցկրիգի արդյունքում:

 

Կարծում եմ, որ ռազմական այլ սցենար պարզապես չկա: Ավելին, Բաքվի ռեժիմը կարող է նաև հանցագործության դիմել`ստիպելով զինվորներին պատերազմի գնալ, որն իրենց պատերազմը չէ: Չեմ կարծում, որ Ադրբեջանի ԶՈւ զինծառայողների մեծ մասի համար, ովքեր ներկայացնում են էթնիկ փոքրամասնությունները, արցախցիների դեմ պատերազմն իրենց պատերազմը կլինի: Եվ նման բլիցկրիգի հաջողությունը կախված կլինի այն բանից, թե կհաջողվի արդյոք ադրբեջանցի հրամանատարներին ստիպել իրենց զինվորներին մարտի գնալ դարերով իրենց հողում բնակվող արցախցիների դեմ: Այնուամենայնիվ, հակառակորդի կողմից բլիցկրիգի փորձի հնարավորությունն անտեսել պետք չէ: Ողջ հարցն այն է, թե քանի օր կդիմանա ադրբեջանական բանակը: Պատերազմին ամենից առաջ պետք է պատրաստ լինեն բանակը և հասարակությունը, այլ ոչ թե կոռումպացված ընտանիքը, որը կառավարվում է նույնքան կոռումպացված կառավարության կողմից:

 

Ի՞նչ տարբերություններ եք տեսնում Հայաստանի և Ադրբեջանի ներքին իրավիճակի միջև:

 

Միազգությունը Հայաստանի գլխավոր առավելությունն է Ադրբեջանի նկատմամբ`մեր երկրներում ներքին իրավիճակի գնահատման տեսակետից:

Հայաստանի և Ադրբեջանի ներքին իրավիճակի միջև գլխավոր տաբերությունը մեր երկրում Ադրբեջանի գլխավոր խնդրի բացակայությունն է: Հայաստանը միազգ երկիր է: Մեր զինված ուժերի շարքերում մահերը պատահական, այլ ոչ թե` դիտավորյալ բնույթ են կրում: Մեր բանակում բոլոր անկարգությունները պայմանավորված են մարդկային գործոնով, այլ ոչ թե`ազգամիջյան անհանդուրժողականությամբ: Գոյություն ունեն որոշակի չափորոշիչներ, որոնք կանխորոշում են այս կամ այն երկրի ապագան: Բավականին հաջող, ինչպես ցույց են տալիս վերջին իրադարձություններն Ուկրաինայում, դրանք կիրառում է ԿՀՎ-ն:

Խոսքը վերաբերում է այս կամ այն երկրի ներսում ազգամիջյան հարաբերություններում թշնամանքին: Ղարաբաղյան իրադարձություններից դեռ շատ առաջ դրանք կանխատեսվել են ԿՀՎ կողմից: Նման կանխատեսումներ կային նաև Վրաստանի և Ուկրաինայի առնչությամբ: Դրանք չկային և չկան միայն Հայաստանի վերաբերյալ: Այդ պատճառով հարկավոր է տարբերել ազգամիջյան թշնամանքը և կենցաղային հողի վրա կոնֆլիկտը

 

Նշեք Հայաստանի ազգային անվտանգության հիմնական սպառնալիքը:

 

Հայաստանի անվտանգության հիմնական սպառնալիքը սեփական սխալները հակառակորդի`հավանական ագրեսորի վրա բարդելու ձգտումն է:Մենք չպետք է սեփական սխալների մեղքն ուրիշների վրա բարդենք, դրսում մեղավորներ փնտրենք: Հրաժարվելով այդ արատավոր պրակտիկայից`մենք պետք է, վերջապես, զբաղվենք Հայաստանը քայքայող վարակի օջախների որոնումներով: Հարկավոր է քարոզել այն քիչ դրականը, որը մենք դեռ ունենք, այլ ոչ թե ամբողջ օրը պնդել արտաքին սպառնալիքների մասին: Անհրաժեշտ է ամրապնդել ահմանամերձ շրջանները: Փառք Աստծո, ՀՀ խորհրդարանի կողմից, վերջապես, ընդունվեց սահմանամերձ գյուղերի բնակիչներին աջակցելու և որոշակի արտանություններ տալու օրինագիծը: Այլ կերպ ասած`մեզ պետք է թեկուզ ժամանակավորապես մոռանալ հարևանների մասին և կենտրոնանալ ներքին խնդիրների վրա: Հենց դա է այսօր մեր պետության գլխավոր խնդիրը: