Արմինֆո.Երևանի քաղաքապետարանը, մասնավորապես, քաղաքապետ Տիգրան Ավինյանը հայտարարել է մայրաքաղաքում ապօրինի շինարարության հարցում քաղաքային իշխանությունների անզիջում լինելու մասին: Մասնավորապես, Ավինյանի գլխավորությամբ անցած տարվանից քաղաքում ակտիվորեն իրականացվում են ապօրինի շինությունների վերացման աշխատանքներ:
Բայց, ելնելով Քիմիայի ինստիտուտի ("Օրգանական և դեղագործական քիմիայի գիտատեխնոլոգիական կենտրոն" ՊՈԱԿ) շուրջ ստեղծված իրավիճակից, հարց է առաջանում. իր անզիջողականության մեջ որքանո՞վ անաչառ է քաղաքապետի մոտեցումը։
Չէ որ միայն վերջերս Նոր Նորք վարչական շրջանում քաղաքապետարանը հայտարարեց այն տների քանդման մասին, որոնք մարդիկ իրենց ձեռքերով կառուցել են տասնյակ տարիներ առաջ ՝ համայնքային սեփականություն հանդիսացող հողի վրա։ Նոր Նորքի բնակիչների հավաստմամբ՝ իրենք վճարել են կոմունալ ծախսերի դիմաց, բարեկարգել են այդ տարածքը, կանաչապատել այն, բազմիցս փորձել են սեփականաշնորհել այդ հողերը, որպեսզի մտնեն օրինական դաշտ, ինչն իրենց մերժել են: Հատկանշական է, որ նրանցից ոմանք, նույնիսկ, գույքահարկ են վճարել, որը հնարավոր է կադաստրային գրանցման դեպքում ։ Քաղաքային իշխանությունների նման քաղաքականությունն իրականացվում է "վերադարձնենք երևանցիներին իրենց հողերը" կարգախոսի ներքո, որով վերջիններս շատ հպարտ են։
Սակայն, Քիմիայի ինստիտուտի հարցում, որի ջրավազանի տարածքը համայնքային սեփականություն է, ինչպես վկայում են ՊՈԱԿ-ի աշխատակիցները, քաղաքապետարանը չի շտապում վերադարձնել համայնքին: Նշված հողամասն ապօրինի կերպով օտարվել է դեռևս 2007 թվականին, և նրա տարածքում համեմատաբար վերջերս արդեն սկսվել են բազմահարկ բնակելի շենքի կառուցման շինարարական աշխատանքները:
Կառավարության և Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության շենքի մոտ այսօր հավաքվել էին գիտական ինստիտուտի գիտաշխատողները ՝ պահանջելով հանդիպում պատասխանատուների, մասնավորապես , ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանի հետ:
Գիտնականները դեմ են բազմաբնակարան շենքի կառուցմանը, քանի որ այն կաթվածահար է անում Կենտրոնի հետազոտական աշխատանքը: Նրանք համաձայն են դառնալ Ակադեմիական քաղաքի մաս, տեղափոխվել այնտեղ ՝ կառավարության որոշմամբ, բայց, միևնույն ժամանակ, խնդրում են չոչնչացնել գիտությունը՝ կամ դադարեցնել շինարարությունը մինչև իրենց տեղափոխվելը, կամ էլ ժամանակավոր հարթակ տրամադրել կենտրոնի բնականոն աշխատանքի համար՝ մինչև Ակադեմիական քաղաքի գործունեության մեկնարկը։
Լրագրողների հետ զրույցում կենտրոնի փաստաբան Տիգրան Նաղդալյանը պատմել է, որ խնդիրները սկսվել են դեռևս 2007 թվականից, երբ Կենտրոնի ջրավազանն ապօրինի օտարվեց, ինչի արդյունքում, նույնիսկ, քրեական գործ էր հարուցվել: Սակայն , 2017 թվականին քրեական գործը քննիչի պահանջով կասեցվել է ՝ վերապահումով, որ վաղեմության ժամկետն անցել է։ Ընդ որում, ինչպես նշել է Նաղդալյանը, քաղաքապետարանի բազմաթիվ աշխատակիցներ ընդունել են իրենց ոչ իրավաչափ գործողությունների փաստը, ինչի արդյունքում կազմվել են կեղծ եզրակացություններ, եւ այդ տարածքն ապօրինի օտարվել է:
Այնուհետև, ինչպես շարունակել է փաստաբանը, Գլխավոր դատախազությունը դիմել է քաղաքապետարան, քանի որ տվյալ հատվածը հանրային սեփականություն է։ "Բայց քաղաքապետը որեւէ քայլ չի ձեռնարկել, եւ քաղաքապետի անգործությունը շարունակվում է մինչ օրս", - ընդգծել է նա:
Կենտրոնը շարունակել է իր պայքարը՝ դիմումներ ներկայացնելով տարբեր պետական մարմիններին, բարձրաստիճան պաշտոնյաներին, ինչը ևս որևէ արդյունք չի տվել: Վարչապետի կողմից հնչեցվել է հարցի վերաբերյալ հանձնաժողով ձևավորելու մասին որոշում, սակայն նրա հանձնարարականը չի կատարվել։ <Արդյունքում՝ ունենք մի իրավիճակ, երբ քաղաքապետարանը ապօրինի շինարարության թույլտվություն է տվել։ Թեեւ վերջինս պետք է դիմեր դատարան, որպեսզի վերադարձնի հանրային հողերը, ինչով հիմա նրանք ակտիվորեն զբաղվում են՝ ինչպես մենք ենք տեսնում>, - ասել է փաստաբանը։
2023 թվականին Քիմիայի ինստիտուտը դիմել է Գլխավոր դատախազություն՝ Վարչական դատարան հայց ներկայացնելու խնդրանքով, որը, արդյունքում, մերժվել է։ Դրանից հետո այս հարցը վիճարկել են Վերաքննիչ դատարանում, որը նույնպես մերժել են, նշելով, որ ի սկզբանե պետք է դիմել Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարություն և Երևանի քաղաքապետարան, և միայն վերջիններիս անգործության դեպքում կարելի է սկսել գործընթացը։
Մինչդեռ , գործի նյութերում, ըստ փաստաբանի, նշված է, որ Գլխավոր դատախազությունը քաղաքապետարան է դիմել 2017 թվականին, և անգործությունը շարունակվում է արդեն 7 տարի: Դրանից հետո Գլխավոր դատախազությունն ապարդյուն դիմել է Վճռաբեկ դատարան։ "Մեր տեղեկություններով՝ Գլխավոր դատախազությունը կրկին բողոք է ներկայացրել դատարան", - նշել է Նաղդալյանը։
Հղում կատարելով միջազգային նորմերին՝ նա ընդգծել է, որ շինարարական աշխատանքները պետք է իրականացվեն քիմիական պահեստներից, լաբորատորիաներից, առնվազն, 200 մետր հեռավորության վրա, մինչդեռ, Քիմիայի ինստիտուտի պարագայում շինարարությունն իրականացվում է 30-40 մետր հեռավորության վրա: Նա պարզաբանել է, որ դա անվտանգ չէ, քանի որ պահեստում տարբեր նյութեր են պահվում, չբացառելով, որ ծանր շինարարական տեխնիկայի ցնցումների հետեւանքով լաբորատորիաներում կարող է տեղի ունենալ ինչ ասես, եւ, նույնիսկ, պայթյուն:
Այսօր կենտրոնի աշխատանքը կաթվածահար է, գիտնականները գործադուլ են անում, քանի որ անհնար է աշխատել շինարարության պայմաններում, ինչը հղի է նաև թանկարժեք սարքերի և սարքավորումների վնասմամբ:
Հիշեցնենք, որ դեռևս 2022 թվականին ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի (ԳԱԱ) նախագահությունը և "Օրգանական և դեղագործական քիմիայի գիտատեխնոլոգիական կենտրոն" ՊՈԱԿ-ը ընդհանուր հայտարարություն էին տարածել, որում ասվում էր, որ բազմաբնակարան շենքի կառուցումն անվերահսկելի ռիսկեր է ստեղծում Հայաստանի Հանրապետության համար ռազմավարական նշանակություն ունեցող իր տեսակի մեջ եզակի գիտաարտադրական կենտրոնի աշխատանքի և զարգացման համար: ԳԱԱ-ն տարածած հայտարարության մեջ ներկայացրել էր գիտատեխնոլոգիական կենտրոնի տարածքում բնակելի շենքի կառուցման աննպատակահարմարության պատճառները: Մասնավորապես, հայտարարության մեջ նշվել էր, որ օրենքն արգելում է քիմիական լաբորատորիաներից 30 մետր շառավղով շենքերի կառուցումը: Բացի այդ, ՊՈԱԿ-ում առկա են թանկարժեք սարքավորումներ, որոնք կարող են վնասվել կամ կարող են շարքից դուրս գալ ցանկացած ցնցման հետևանքով, քիմիական ընտրություններն իրականացվող ուսումնասիրությունների արդյունքում կարող են բողոքներ առաջացնել նորակառույց շենքի բնակիչների շրջանում և այլն:
Նշենք, որ, ՀՀ կառավարությունում հաստատված ներդրումային ծրագրի համաձայն, 2021 թվականի ամռանը Green Property Development ընկերությունը մտադիր է "Օրգանական և դեղագործական քիմիայի գիտատեխնոլոգիական կենտրոն" ՊՈԱԿ-ի տարածքում ջրավազանի տեղում կառուցել բազմաֆունկցիոնալ շենք ։ Ֆինանսավորման ընդհանուր ծավալը կազմում է շուրջ 10 մլրդ դրամ ։