Հինգշաբթի, 21 Մարտի 2024 16:54

Արմինֆո.Հայաստանում ոչ ոք իրավունք չունի Ադրբեջանին հանձնել այն տարածքները, որոնք մտնում են երկրի միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների մեջ։ Այդ մասին հայտարարել է "Քաղաքացիական պայմանագիր" խմբակցության քարտուղար Արթուր Հովհաննիսյանը՝ մարտի 21-ին ԱԺ-ում ճեպազրույցի ժամանակ պատասխանելով սահմանազատման եւ սահմանագծման գործընթացի բացակայության դեպքում տարածքների մի մասը Բաքվի վերահսկողությանը հանձնելու ռիսկերի առկայության մասին հարցին։

 

Պատգամավորն ընդգծել է, որ սահմանի այն հատվածները, որոնք դուրս են Հայաստանի ճանաչված սահմաններից, նրա տարածքը չեն: Հովհաննիսյանը, փաստորեն, կրկնել է ՀՀ կառավարության ղեկավարի հայտարարությունը ՝ Ադրբեջանի հետ համաձայնության բացակայության մասին որևէ քարտեզի շուրջ, որով հնարավոր է իրականացնել սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացը։ "Խորհրդային շրջանի տարբեր ժամանակաշրջաններում տարբեր իրավական հիմքեր կային, որոնց համաձայն, սահմանների վերաբերյալ որոշումներ էին ձևավորվում, որոնց համար այժմ հիմք պետք է ընդունվի 1991թ.Ալմա-Աթայի հռչակագիրը", - ասել է պատգամավորը, հավելելով, որ սահմանազատման և սահմանագծման հանձնաժողովների նիստերում այդ հարցը մշտապես բարձրացվում է: "Հայաստանը ձգտում է առաջ շարժվել,  հաշվի առնելով բոլոր ռիսկերը, որոնք միշտ եղել են եւ կան", - ընդգծել է խորհրդարանականը:

 

Իր հերթին՝ ԱԺ կառավարող խմբակցության պատգամավոր Անդրանիկ Քոչարյանը նշել է, որ քարտեզների ընտրությունն ամենաբարդ խնդիրն է: Նա ընդգծել է, որ կան տարբեր քարտեզներ, որոնք անընդհատ փոխվել և փոխվում են: Օրինակ, լեռնահանքային ճյյուղի գործունեությունը կարող է հանգեցնել սահմանների բնական փոփոխության, նույնը վերաբերում է սահմանամերձ գետերի հուների փոփոխություններին և այլն: Ներկայումս թիվ մեկ խնդիրը յուրաքանչյուր առանձին հատվածով երկրի սահմանների գծագրումն է: <Բայց այսօր հանրային դիսկուրսում շատ ավելի են խոսակցությունները ոչ այնքան սահմանների ու քարտեզների մասին, որքան այն մասին, թե ինչ տարածքներ է ուզում հանձնել Երևանը։ Հայաստանն իրեն պատկանող տարածքները հանձնելու մտադրություն չունի։ Գործող իշխանություններն առաջնորդվում են հստակ սկզբունքով. այն, ինչ մերն է՝ մերն է, այն, ինչ մերը չէ՝ մերը չէ։ Բայց այն, ինչ մերն է, պետք է արձանագրել երկկողմ կարգով",-ասել է Քոչարյանը, հավելելով, որ Ալմա-Աթայի հռչակագրի դրույթներին համապատասխան անհրաժեշտ է ունենալ նաև համապատասխան սահմաններ։ Խորհրդային տարիներին առավել հստակ քարտեզներ ունեին զինված ուժերը, մասնավորապես նախկին ԽՍՀՄ ԶՈՒ գլխավոր շտաբը, որի 1976 թվականի քարտեզներով, կարծես թե, համաձայնել էր առաջնորդվել Ադրբեջանը: Բայց հայկական կողմի համար կան նաև խորհրդային իշխանության տարբեր ժամանակաշրջանների քարտեզների շատ ավելի նախընտրելի տարբերակներ, օրինակ՝ 1926 թվականի քարտեզները։

 

Հիշեցնենք, որ նախօրեին ՀՀ Ազգային ժողովում կառավարական ժամի ընթացքում ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հաղորդել էր Ադրբեջանի հետ համաձայնեցված քարտեզների բացակայության մասին, որոնց հիման վրա պետք է իրականացվի երկրների միջև պետական սահմանի դելիմիտացիայի և դեմարկացիայի գործընթացը: "Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև որևէ քարտեզի շուրջ համաձայնություն չկա։ Կա համաձայնություն, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը տարածքային ամբողջականությունը կճանաչեն 1991թ. Ալմա-Աթայի հռչակագրի հիման վրա, և կա փոխըմբռնում, որ պետք է տեղի ունենա սահմանազատման գործընթաց։ Դրա համար քաղաքական հիմքը պետք է լինի Ալմա-Աթայի հռչակագիրը", - ասել է Փաշինյանը ։

Նրա խոսքով, ասվածը նշանակում է, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը ոչ թե ստեղծում են նոր սահմաններ, այլ պետք է "հողի վրա" վերականգնեն գոյություն ունեցող վերջին դե յուրե սահմանները:

 

Նշենք, որ մարտի 18-ին Փաշինյանը Տավուշի մարզի Ոսկեպար գյուղի բնակիչների հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարել էր, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացը մտնում է գործնական փուլ։ Նրա խոսքով ՝ իրական հնարավորություն կա Տավուշի մարզի Բաղանիս գյուղից մինչև Բերքաբեր գյուղ հատվածում սկսել դեմարկացիայի և դելիմիտացիայի գործընթացը և ադրբեջանական վերահսկողությանը վերադարձնել 4 գյուղ։