Արմինֆո.Անցյալ տարվա սեպտեմբերին ադրբեջանական զորքերի կողմից գրավված Լեռնային Ղարաբաղից տասնյակ հազարավոր հայերի փախուստից հետո այժմ հայկական և քրիստոնեական հազարամյա ներկայության եկեղեցիները, խաչերը, խորհրդանիշները նույնպես վտանգված են: Այդ մասին ասվում է Terrasanta.net-ում Էլիս Պիննայի հոդվածում:
Հեղինակը նշում է, որ Լեռնային Ղարաբաղի հայկական անկլավի վերջին հարյուր հազար բնակիչները հաշված րոպեների ընթացքում փախան անցյալ տարվա սեպտեմբերին, երբ ադրբեջանցի զինվորները գրավեցին նրանց Ստեփանակերտ քաղաքը: "Նրանք թողել են փաստաթղթեր, հագուստ և իրենց ողջ կյանքը։ Այժմ նրանք խնդրում են, որ պահպանեն գոնե իրենց հիշողությունը՝ հարյուրավոր եկեղեցիները, մատուռները, խաչքարերը (ավանդական քարե խաչեր), որոնք սփռվել են մեր թվարկության 4 - րդ դարից հայ քրիստոնյաներով բնակեցված տարածքում", - նշում է հոդվածագիրը։
"Ադրբեջանցիներն արդեն սկսել են սրբավայրերից ջնջել հայկական հետքերը, չորս ամսվա ընթացքում նրանք փոխել են վերջին գրավյալ տարածքների շուրջ տասը եկեղեցիների տեսքը", - պարզաբանում է Սուրբ Աթոռում Հայ Առաքելական Եկեղեցու ներկայացուցիչ Տիրայր վարդապետ Հակոբյանը: "Նրանց մեթոդն այն է, որ ջնջեն բոլոր արձանագրությունները, բոլոր խորհրդանիշները, որոնք կարող են վկայել հազարամյա հայկական ներկայության մասին։ Երբեմն նրանք քարի վրա փորագրված բառերը փոխարինում են հին քրիստոնեական կովկասյան Ալբանիայի թագավորությանը պատկանող ալբաներեն արձանագրություններով, որն ամբողջությամբ անհետացել է մ.թ. 6-րդ դարում (ոչ մի կապ բալկանյան Ալբանիայի հետ - խմբ.): Շատ դեպքերում, 2020 թվականին Լեռնային Ղարաբաղի մեծ մասը ներխուժելուց և գրավելուց հետո, Ադրբեջանն ավելի դաժան մեթոդներ է կիրառել։ Նա ավերել է կարևոր եկեղեցիները, այդ թվում ՝ Շուշիի մայր տաճարը, վանդալիզմի է ենթարկել 9 - րդ դարում կառուցված վանքերը, ավերել խաչքարերը", - ասել է վարդապետը մի քանի թերթերի, այդ թվում՝ Terrasanta.net-ին:
Քրիստոնեական կրոնը հայկական ինքնության անբաժանելի մասն է, իսկ հավատո հանգանակների ջնջումը չեղարկում է ժողովրդի անհատականությունը: Վարդապետ Հակոբյանը խոսում է վիճելի տարածաշրջանի ողջ տարածքում գտնվող ավելի քան 4 հազար շենքերի և սրբազան իրերի ժառանգության մասին, որոնցից շատերը շատ հին ու թանկարժեք են, որոնցից մոտ հարյուրը՝ Ստեփանակերտ քաղաքում:
"Նախքան 2023 թվականի սեպտեմբերի 24-25-ը վերջնականապես օկուպացված լինելը՝ քաղաքը ենթարկվեց գրեթե լիակատար պաշարման, որը տևեց տասը ամիս։ Դեպի Հայաստան տանող միակ ճանապարհը փակվել էր ադրբեջանցիների կողմից, ինչն արգելափակել էր մատակարարումները ։ Վերջապես հետևեց բանակային բլիցը, որը քաղաքացիական բնակչությանը ստիպեց մի քանի րոպեում ընտրություն կատարել՝ մնալ Ադրբեջանի իշխանության և օրենքների ներքո, կամ անմիջապես լքել Ստեփանակերտը։
Ադրբեջանական նվաճումից մի քանի օր անց նկարահանված տեսանյութերում երևում է մի քաղաք, որը բնակեցված է սնունդ փնտրող թափառող շներով, փողոցներում միայնակ վազող ձիերով, պայուսակների, ճամպրուկների մեջ, վերջին պահին նետված մանկասայլակների մեջ, հավանաբար այն պատճառով, որ դրանք չեն տեղավորվել զանգվածային ելքի համար օգտագործվող մեքենաների կամ բեռնատարների մեջ: Տների դռները բաց են մնացել։ Այնուամենայնիվ, Ստեփանակերտը, ինչպես ցույց է տալիս "Ալ Ջազիրայի" վերջին ռեպորտաժը, ուրվական քաղաք է", - հավելել է վարդապետ Հակոբյանը ։