Երեթշաբթի, 14 Մարտի 2023 13:17

Արմինֆո. Իրականում, բանակցությունների սեղանին դրված է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի մեկ նախագիծ: Այդ մասին մարտի 14-ին մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ պատասխանելով Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը կասկածի տակ չդնելու Արցախի ԱԺ խմբակցությունների պահանջին Հայաստանի իշխանությունների արձագանքի մասին հարցին։

 

"Շատ հաճախ հանրային հարթակներում, սոցիալական ցանցերում որպես ազդակ հնչում են հաղորդագրություններն այն մասին, թե, իբր, Հայաստանի իշխանությունները պատրաստվում են Ադրբեջանի հետ ինչ-որ փաստաթուղթ ստորագրել Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ։ Եթե նման բան տեղի ունենա, ապա դա կլիներ լավ նորություն, որը կնշանակեր առաջընթացի առկայություն բանակցային գործընթացում, քանի որ այն կդառնար արդյունքի հասնելու վկայություն, որը մեր երազանքի առարկան չէ, բայց կարող է ապահովել երկարաժամկետ խաղաղություն, կայունություն և զարգացում", - նշել է կառավարության ղեկավարը։

 

Նա հարց է բարձրացրել, թե արդյոք իրականում բանակցային սեղանին ինչ-որ փաստաթուղթ կա։ Փաշինյանը հիշեցրել է, որ փետրվարի կեսերին հայկական կողմը Բաքվին ուղարկել է խաղաղության պայմանագրի նախագծի վերաբերյալ իր առաջարկությունները, որին երկու օր առաջ հետևել է Ադրբեջանի արձագանքը։ "Պետք է նշեմ, որ բանակցային գործընթացում որոշ առաջընթաց մենք տեսնում ենք, բայց դրա հետ մեկտեղ ի հայտ են գալիս նաև հիմնարար խնդիրներ, որոնցից գլխավորը Հայաստանի նկատմամբ տարածքային նկրտումներ առաջ քաշելու Ադրբեջանի փորձն է, ինչը մեզ համար "կարմիր գիծ "է", - հայտարարել է վարչապետը։ Նա հավելել է, որ խաղաղության պայմանագրի տեքստի վերաբերյալ իր առաջարկներով Բաքուն, փաստորեն, փորձում է մանդատ ստանալ Լեռնային Ղարաբաղում ցեղասպանության եւ էթնիկ զտումների իրականացման համար, այդ թվում' Հայաստանի Հանրապետության ստորագրության գործարկմամբ, ինչը նույնպես Երեւանի համար "կարմիր" գիծ է:

 

Բացի այդ, ինչպես նշել է Հայաստանի կառավարության ղեկավարը, Ադրբեջանը փորձում է ընտրել այնպիսի գիծ, որը կօգներ իրեն խուսափել Արցախի ժողովրդի անվտանգության եւ իրավունքների երաշխիքներից, եւ այդ փորձը նույնպես "կարմիր" գիծ է Հայաստանի համար: "Այսօր մենք ունենք ստորագրված փաստաթուղթ, որը չի կատարվում։ Խոսքը Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության մասին է, ըստ որի, Լաչինի միջանցքը ոչ մի պարագայում չպետք է փակ լինի, բայց միջանցքը փակ է։ Այս փաստն էլ ավելի է ուժեղացնում Հայաստանի զգայունությունը փաստաթղթում Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի անվտանգության և իրավունքների երաշխիքների, ցանկալի է, միջազգային երաշխիքների առկայության անհրաժեշտության հարցի նկատմամբ", - նշել է վարչապետը, հավելելով, որ այդ հարցը հայկական կողմի համար չափազանց կարևոր է։ "Ճիշտ կլիներ, որ այս հարցում առաջնային մանդատը պատկաներ Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդին, և հենց Ստեփանակերտը պետք է բանակցի Բաքվի հետ, բայց այստեղ էլ առանց միջազգային մեխանիզմների և երաշխիքների հնարավոր չէ առաջ գնալ", - ասել է կառավարության ղեկավարը: Նա հաղորդել է, որ Մյունխենում Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւը հայտարարել է Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչների նկատմամբ իրավունքների եւ երաշխիքների շուրջ բանակցությունների անցկացման վերաբերյալ միջազգային պայմանավորվածությունների մասին, որից հետո ռուսական խաղաղապահ ուժերի բազայում կայացել է Լեռնային Ղարաբաղի եւ Ադրբեջանի ներկայացուցիչների երկու հանդիպում: Հետո պարզվեց, որ Բաքուն Ստեփանակերտին առաջարկում է քննարկել Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչների ՝ ադրբեջանական հասարակությանը ինտեգրվելու հարցը։ Դրանով իսկ, ընդգծել է վարչապետը, ակնհայտ է, որ ընդամենը մի քանի օրվա ընթացքում կտրուկ փոխվել է պաշտոնական Բաքվի դիրքորոշման բովանդակությունը։

 

Հիշեցնենք, որ նախօրեին Արցախի Ազգային ժողովի խմբակցությունները հանդես էին եկել հայտարարությամբ, որում ասվում է. «Մի քանի օրից կլրանա Արցախի Հանրապետության 120 հազար բնակչությանը Ադրբեջանի կողմից շրջափակելու 100 օրը: Արհամարհելով Արցախի ապաշրջափակման վերաբերյալ Հաագայի միջազգային դատարանի որոշումը` Ադրբեջանի ղեկավարությունն ուժի սպառնալիքով և կիրառմամբ շարունակում է Արցախը հայաթափելու քաղաքական ուղեգիծը:

Արցախի Հանրապետությունն իրեն բռնակցելու մտադրության մեջ Ադրբեջանը չի խորշում հակամարդկային միջոցներից և ահաբեկչական գործողություններից: Բնական գազի և էլեկտրաէներգիայի մատակարարման խափանումները, խաղաղ բնակչության ահաբեկումն ու ազատ տեղաշարժի սահմանափակումները, իսկ վերջերս էլ՝ մարտի 5-ին, իրենց ծառայողական պարտականությունները կատարելու ժամանակ ոստիկաններին գնդակահարելու փաստը գալիս են ապացուցելու, որ նման պայմաններում անընդունելի են ուղիղ երկխոսության մասին խոսակցությունները:

 

Միևնույն ժամանակ, համոզված ենք, որ ղարաբաղյան հակամարտությունը, որպես միջազգային օրակարգի հարց, պետք է լուծվի բանակցությունների միջոցով համապատասխան միջազգային կառույցների միջնորդությամբ ու երաշխիքներով, մասնավորապես, այդպիսի լիազորությամբ օժտված Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների ներգրավմամբ:

 

Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը քարոզչական տարբեր հնարքներով ապատեղեկացնում է սեփական հանրությանն ու միջազգային կառույցներին՝ նպատակ ունենալով Արցախի ժողովրդի դեմ կիրառվող հումանիտար ճնշումների և ահաբեկումների պայմաններում պատրանք ստեղծել «խաղաղության դարաշրջանի» մասին:

 

Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի խմբակցությունները, արտահայտելով ժողովրդի կամքն ու դիրքորոշումը, պահանջում են  Հայաստանի Հանրապետության իշխանություններից հավատարիմ մնալ   ՀՀ Գերագույն խորհրդի 1992թ. հուլիսի 8-ի որոշմանը և կասկածի տակ չդնել  Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը:

 

Արցախի խորհրդարանի բոլոր խմբակցությունները վերահաստատում են իրենց հավատարմությունը մեր ժողովրդի կամքն արտահայտող հիմնարար փաստաթղթերին և շարունակելու են առաջնորդվել դրանցից բխող գաղափարներով և սկզբունքներով»: