Արմինֆո.Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ խնդիրների կարգավորման գործում Ռուսաստանին փոխարինելու Եվրամիության փորձերը կշարունակվեն նաեւ հետագայում։ ԱրմԻնֆո-ին նման կարծիք է հայտնել Մոսկվայի միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտի միջազգային հետազոտությունների ինստիտուտի եվրոատլանտյան անվտանգության կենտրոնի առաջատար գիտաշխատող Սերգեյ Մարկեդոնովը։
"Եվրախորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի միջնորդությամբ ապրիլի 6-ին Բրյուսելում կայացած Փաշինյան - Ալիև բանակցությունները, ըստ էության, ցույց տվեցին, որ նախորդ տարվա դեկտեմբերին բանակցությունների նախորդ փուլը, պարզապես, հերթապահ միջոցառում չէ։ Եվ եթե 2021 թվի դեկտեմբերին Բրյուսելի և Մոսկվայի մոդերատորությունը չէր դիտարկվում որպես երկու դիվանագիտական նախագծերի մրցակցություն, ապա այսօր իրավիճակը փոխվել է։ Եվ այս փոփոխականը հնարավոր չէ դուրս բերել հավասարումից: Իսկ այն, որ ԵՄ-ն ներգրավվել է Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ խնդիրների միջնորդավորման գործընթացին ավելի ուշ՝ քան ՌԴ-ը, բոլորովին չի նշանակում, որ այնտեղ մտադիր են նրան գցել", - ընդգծել է նա:
Վերլուծաբանը հատուկ ուշադրություն է դարձրել Ղարաբաղի Խրամորթ եւ Փառուխ գյուղերի, ինչպես նաեւ Քարագլուխ բարձունքի շուրջ մարտի հերթական ռազմաքաղաքական ճգնաժամի համընկնմանը խաղաղության պայմանագրի կնքման առաջարկների ակտիվացման հետ: Ինչի մասին են արտահայտվել թե Բաքուն, թե Երևանը, իսկ Բրյուսելում կայացած հանդիպման արդյունքում Փաշինյանն ու Ալիևը իրենց արտգործնախարարներին հանձնարարել են նախապատրաստել խաղաղ բանակցություններ։
Իսկ, հաշվի առնելով, որ մարտյան ճգնաժամը Ղարաբաղում ուղեկցվում էր Բաքվի եւ Մոսկվայի միջեւ նախկինում չտեսնված քաղաքական խայթոցներով, Մարկեդոնովի կարծիքով, նկատվում է Մոսկվայի անարդյունավետությունը ոչ միայն որպես խաղաղարար, այլեւ՝ հակամարտության մոդերատոր, ցուցադրելու Բրյուսելի ձգտումը: Ինչն է ուղեկցվում իր բանակցային հարթակի առաջին պլան մղմամբ։
"Այլ կերպ ասած՝ հենց իր դիրքորոշումը հակադրելով Կրեմլի պահպանողական մոտեցումներին, Բրյուսելում ակնհայտորեն ձգտում են Մոսկվային երկրորդ պլան մղել Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ համապարփակ խաղաղության պայմանագրի առաջմղման գործում։ Իսկ, հաշվի առնելով իր նախկին անհաջողություններն ու սխալ հաշվարկներն Ուկրաինայի հարցում Կովկասում հաջողությամբ փոխհատուցելու կարեւորությունը ԵՄ համար, այդ ուղղությամբ փորձեր կձեռնարկվեն նաեւ հետագայում", - կանխատեսում է նա։
"Այն, որ այս բոլոր եվրոպական նախաձեռնությունները լիարժեք հաջողությամբ կպսակվեն, փաստ չէ։ Ի վերջո, Ղարաբաղում խաղաղարար առաքելություն են իրականացնում ոչ եվրոպացի զինվորականները։ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման-սահմանագծման հարցերին էլ նրանք շատ ավելի վատ են ծանոթ, քան՝ ՌԴ-ը։ Իսկ գործընթացն, ընդհանուր առմամբ, շարունակում է համակարգվել Մոսկվայի կողմից, ինչի վկայությունն էր Հայաստանի արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանի մոսկովյան վերջին հանդիպումը Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովի հետ։ Բայց ՌԴ - ի տեսլականը ԵՄ-ի աչքում ՝ որպես Ուկրաինայի և դրան ուղեկցող պատժամիջոցների հետևանքով թուլացած, նշանակում է, որ ղարաբաղյան ուղղությամբ եվրոպական ակտիվությունը միայն կաճի", - եզրափակել է վերլուծաբանը։
Ապրիլի 6-ին Բրյուսելում ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի և Եվրախորհրդի ղեկավար Շառլ Միշելի բանակցությունների արդյունքում պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել մինչև ապրիլի վերջ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանի դելիմիտացիայի հարցերով երկկողմ հանձնաժողով ստեղծելու մասին: Բրյուսելում եռակողմ բանակցություններին նախորդել են Եվրախորհրդի ղեկավարի առանձին հանդիպումները Հայաստանի եւ Ադրբեջանի ղեկավարների հետ:
Հանձնաժողովի ստեղծման մասին պայմանավորվածություն էր ձեռք բերվել Բրյուսելում' 2021թ. նոյեմբերի 26-ին Սոչիում ընդունված հայտարարության համաձայն: Հանձնաժողովը կզբաղվի նաեւ սահմանի ողջ երկայնքով անվտանգության եւ կայունության ապահովման հարցերով։ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի առաջնորդները ԱԳՆ ղեկավարներին հանձնարարել են սկսել խաղաղ բանակցությունների նախապատրաստական աշխատանքները։
"Կողմերը որոշել են սկսել խաղաղության պայմանագրի կնքման հստակ գործընթաց։ Մենք նաեւ համաձայնեցինք ստեղծել աշխատանքային խումբ ՝ համատեղ հանձնաժողով։ Հուսով եմ, որ առաջիկա շաբաթներին մենք կայուն կապ կստեղծենք շփումների համար։ Ես չեմ թերագնահատում երկու կողմերի մարտահրավերներն ու բարդությունները, բայց զգում եմ, որ առաջ շարժվելու ընդհանուր ցանկություն կա։ Վստահ եմ, որ այսօր մենք կարեւոր քայլ ենք կատարել։ Գործընթացն այսօր մեկնարկել է", - բանակցությունների ավարտից հետո լրագրողներին հայտարարել է Եվրախորհրդի նախագահը։