Արմինֆո. Հայաստանի ղեկավարության ներկայացուցիչները և նրանց հետևում կանգնած խոշոր բիզնեսը միանգամայն բացահայտ բարձրաձայնում են Թուրքիայի հետ հարաբերությունները կարգավորելու սեփական ձգտման պատճառը։ Այն է՝ թուրքերի հետ առեւտուր անելու ցանկությունը: ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել պատմական գիտությունների դոկտոր Հայկ Դեմոյանը։
"Ձգտումը հասկանալի է, բայց երկրների միջեւ հարաբերությունները, գիտեք, չեն սահմանափակվում միայն առեւտրով։ Եվ իրենց իրական ակնկալիքների բացահայտ հնչեցումը, իմ կարծիքով, խոսում է մեր երկրի քաղաքական ղեկավարության քաղաքական տհասության աստիճանի մասին։ Ընդ որում՝ 44-օրյա պատերազմում նաեւ Թուրքիային պարտված երկրի։ Նաև հասկանալի է, որ թուրքերը, անկասկած, այդ ամբողջ փունջն օգտագործում են սեփական շահերին համապատասխան", - նշել է նա։
Ընդհանուր առմամբ, Դեմոյանը հայ-թուրքական ներկա գործընթացը գնահատում է որպես ասիմետրիկ ՝ կողմերի շահերի պաշտպանության տեսանկյունից։ Առաջին հերթին՝ շրջանառությունում դեռ մինչեւ դրա մեկնարկը Անկարայի կողմից փաստացի հրապարակված նախապայմանների առկայության պատճառով։ Ինհչպես նաեւ, գոյություն ունեցող նախապայմաններին նոր նախապայմաններ ավելացնելու հեռանկարների պատճառով: Ինչը, նրա ասելով, հանդիպում է ինչ-որ պատասխան հայտարարություններ, առավել եւ, քայլեր անելու Երևանի ցանկության լիակատար բացակայության։
Հայաստանի համար իրավիճակն էլ ավելի է վատթարացնում Թուրքիայի հետ գործողությունների արդեն իսկ նկատվող համաձայնեցվածությունը։ Ինչի մասին, նրա կարծիքով, վկայում է հատուկ ներկայացուցիչների առաջին հանդիպման արդյունքների վերաբերյալ Հայաստանի եւ Թուրքիայի ԱԳՆ-ների հայտարարությունների նույնական բովանդակությունը: Ըստ Դեմոյանի՝ այդ հանգամանքը խոսում է այն մասին, որ հայտարարությունների տեքստերը համաձայնեցված են եղել և գրվել են մինչև Ռուբինյանի և Քըլըչի հանդիպումը:
Պատմաբանի կարծիքով ՝ Թուրքիան ցանկացած պահի կարող է դուրս գալ Ռուսաստանի և հավաքական Արևմուտքի կողմից իրեն առաջարկվող օրակարգի շրջանակներից՝ հօգուտ սեփական օրակարգի։ Ինչը պայմանավորված է Անկարայի կողմից սեփական գերազանցության գիտակցմամբ։ Եւ Երեւանին թվացող տնտեսական առավելությունների տնտեսական լծի փոխակերպման հեռանկարով։ Այս լույսի ներքո Դեմոյանը Թուրքիայի հետ գործընթացից Հայաստանի հավասար ակնկալիքները գնահատել է որպես միամիտ եւ ծայրահեղ վտանգավոր։ Առաջին հերթին՝ այն պատճառով, որ Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ հարաբերությունների կարգավորման հարցում Ռուսաստանի եւ Արեւմուտքի շահագրգռվածությունը բնավ նման հնարավորություններ չի բացում։
"Անձամբ՝ ես, ակնկալում եմ, ընդ որում, բավականին մոտալուտ պայքար Արևմուտքի և ՌԴ-ի միջև՝ հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացում միջնորդության համար։ Ինչը լրացուցիչ ռիսկեր է ստեղծում Հայաստանի շահերի համար՝ ի հավելումն արդեն գոյություն ունեցածի։ Ի դեպ, Ռուբեն Ռուբինյանին թուրքերի հետ բանակցություններում հատուկ ներկայացուցիչ նշանակելու փաստն իսկ արդեն խոսում է հենց այդ շահերի պաշտպանության նկատմամբ Հայաստանի ղեկավարության լիակատար անտարբերության մասին", - ամփոփել է Դեմոյանը։
Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ կարգավորման գործընթացում հատուկ ներկայացուցիչների առաջին հանդիպումը կայացել է հունվարի 14-ին Մոսկվայում: Երևանը ներկայացնում էր ԱԺ փոխնախագահ Ռուբեն Ռուբինյանը, Անկարան ՝ ԱՄՆ-ում նախկին դեսպան Սերդար Քըլըչը։ Հանդիպման ավարտին Հայաստանի և Թուրքիայի ԱԳՆ-ները տարածել են բանակցությունների կառուցողական մթնոլորտի մասին մոտավորապես նույնանման հայտարարություններ։ Իսկ Ռուսաստանի ԱԳՆ-ն նշել է, որ կողմերը բանակցությունների ընթացքում պատրաստակամություն են դրսեւորել երկխոսություն վարել կառուցողական, ապաքաղաքականացված հունով։