Ուրբաթ, 18 Հոկտեմբերի 2019 12:36

Արմինֆո. Ինչ-որ պահի Սիրիայի շուրջ ստեղծված իրավիճակի փոխակերպումը Հայաստանի համար  ուղղակի սպառնալիքի ամենևին էլ բացառված չէ։ ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան, թուրքագետ Ռուբեն Մելքոնյանը:

 

"Առաջին հերթին, հաշվի առնելով մեր ոչ բարեկամ թուրք հարևանի, բարեկամ հարևան Իրանի  և ռազմավարական դաշնակից Ռուսաստանի  ներգրավվածությունը սիրիական թնջուկում։  Ասել է թե ՝ Հայաստանը, պարզապես, չի կարող այս իրավիճակին  կողմնակի դիտորդ լինել։  Հատկապես, հաշվի առնելով, որ այդ բոլոր ռազմական գործողություններն այնքան էլ հեռու չեն մեր սահմաններից։  Ընդհանուր առմամբ, Սիրիայում Թուրքիայի գործողություններն ուղղակի սպառնալիք ողջ տարածաշրջանի համար, այդ թվում ՝ Հայաստանի", - ընդգծել է նա:

 

Հոկտեմբերի 17-ին ԱՄՆ փոխնախագահ Մայք Փենսը Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ բանակցություններից հետո հայտարարել էր Սիրիայում կրակի դադարեցման շուրջ պայմանավորվածության մասին:  "Թուրքիան կդադարեցնի կրակը, որպեսզի YPG-ի ուժերին 120 ժամվա ընթացքում անվտանգության գոտի դուրս գալու հնարավորություն ընձեռի։  "Խաղաղության ակունքի" հովանու ներքո բոլոր ռազմական գործողությունները կդադարեցվեն YPG ուժերի հետ քաշելուց անմիջապես  հետո", - նշել է նա։ Ըստ Փենսի, կողմերը, մասնավորապես, պայմանավորվել են, որ ԱՄՆ-ն կնպաստի քրդական կազմավորումների հեռացմանը: Ընդ որում, դեմարկացիոն գիծը, որից այն կողմ դուրս կբերվեն քրդական կազմավորումները, կըանցնի Թուրքիայի հետ Սիրիայի սահմանից մոտ 30 կմ դեպի հարավ։  Վաշինգտոնը քրդերից երաշխիքներ է ստացել Թուրքիայի հետ սահմանից նրանց կազմակերպված հեռանալու մասին։

 

Մելքոնյանը Երևանի մտահոգության ևս մեկ առիթ է համարում պարբերաբար թուրքական նկրտումների ենթարկվող տարածքներում հայերի բնակության հանգամանքը։  Նրա կարծիքով, չնայած այն բանին, որ հայերը մեծ թիվ չեն կազմում այդ տարածքում, Հայաստանը, որպես բոլոր հայերի հայրենիք, առնվազն բարոյական պարտավորություններ ունի սիրիացի հայրենակիցների նկատմամբ:

 

Այս լույսի ներքո՝ թուրքագետը դրական է գնահատում Սիրիայի նկատմամբ թուրքական քաղաքականության դատապարտումը Երևանի կողմից։ Նրա գնահատմամբ՝ Սիրիայի հյուսիսային շրջաններում իրավիճակի վերաբերյալ ՀՀ ԱԳՆ հայտարարության մեջ կարելի էր որոշակի շեշտադրումներ անել, սակայն, ընդհանուր առմամբ, այդ հայտարարությունը համապատասխանում էր ստեղծված իրավիճակին:

 

Թուրքիայի ներխուժումը Սիրիա քննադատության է արժանացել գրեթե բոլոր հարեւան երկրների, Եվրամիության եւ ԱՄՆ-ի կողմից:  Հայաստանի ԱԳՆ-ն Սիրիա թուրքական ռազմական ներխուժումը որակել է  մարդու իրավունքների զանգվածային խախտումների անմիջական վտանգ:

 

"Ամեն դեպքում, Երևանի կողմից այժմ իրականացվող հրապարակային և ոչ հրապարակային քայլերը ցույց են տալիս, որ Հայաստանը Սիրիա թուրքական ներխուժմամբ սեփական մտահոգությունը չի սահմանափակում  բացառապես հայտարարություններով։  Հուսանք, որ այդ քայլերը հաջողությամբ կպսակվեն, և մենք կկարողանանք որոշակի աջակցություն ցուցաբերել մեր հայրենակիցներին", - ամփոփել է Մելքոնյանը։

 

Հոկտեմբերի 9-ին թուրքական բանակը ներխուժեց հարևան Սիրիայի հյուսիսային շրջաններ։  Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նման գործողությունները որակել է որպես "ՔԱԿ-ի եւ ԻՊ-ի դեմ ուղղված "խաղաղության ակունք" գործողություն։  Նրա խոսքով ՝ գործողության նպատակներն են ահաբեկիչներից Թուրքիայի հարավային սահմանի անվտանգության ապահովումը, Սիրիայի տարածքային ամբողջականության պահպանումը եւ սիրիացիների վերադարձը, "որոնց Թուրքիան չի կարող անվերջ պահել":

 

Նույն օրը թուրքական ավիացիան հարվածներ է հասցրել Ռաս էլ այն քաղաքին և սիրիական մի շարք այլ քաղաքների՝ երկու երկրների սահմանին։  Ավելի ուշ հայտարարվել Էր գործողության ցամաքային մասի մեկնարկի մասին։  Շաբաթ օրը Թուրքիայի պաշտպանության նախարարությունը հաղորդել էր, որ թուրք զինվորականներն ու սիրիական զինված ընդդիմությունը վերահսկողության տակ են վերցրել Ռաս էլ Այնը, իսկ կիրակի օրը հայտարարվել Էր Թել Աբյադ քաղաքը վերահսկողության տակ վերցնելու մասին: