Երեթշաբթի, 26 Մարտի 2019 11:56

Արմինֆո. Գաղտնիք չէ, որ վերջին 27 տարիներին Հունաստանի և Հայաստանի հարաբերությունները նախորդ դարերի պատմություն ունեցող Եվրոպայի և Ասիայի խաչմերուկում համակեցության ամուր հարաբերությունների միայն մի փոքր մասն են կազմում։ Այդ մասին հայտարարել է Հայաստանում Հունաստանի դեսպան Նաֆսիկա Նենսի Էվա Վրայլան` մարտի 25-ին Երևանում Հունաստանի անկախության օրվա առթիվ կազմակերպված ընդունելությանը, որին մասնակցել են բարձրաստիճան պաշտոնյաներ, դիվանագետներ, արվեստի գործիչներ:

 

«27 տարի առաջ, 1992 թ-ի հունվարի 2-ին, Հունաստանի վարչապետ Կոնստանտինոս Միցոտակիսը Հայաստանի Հանրապետության նախագահ Լևոն Տեր- Պետրոսյանին փոխանցեց նամակ, որով հայտարարվեց Հունաստանի կառավարության որոշումը՝ ճանաչելու Հայաստանի Հանրապետությունը որպես անկախ պետություն և ռեզիդենտ դեսպան նշանակելու մասին։ Հայաստանում Հունաստանի դեսպանությունը գործում է

սկսած 1993 թ-ից, ինչպես և Հայաստանի դեսպանությունը Աթենքում։ Մենք կողք կողքի ապրել ենք երկու հսկայական բազմազգ կայսրություններում /Բյուզանդական և Օսմանյան/, մի ժամանակաշրջանում, երբ կարիք չունեինք մուտքի արտոնագրերի միմյանց հետ շփվելու համար, և վերը նշված կայսրությունների անկումից հետո մենք

կիսել ենք նույն տառապանքները և պայքարը մեր երկրների անկախության ճանապարհին՚, - հիշեցրել է դեսպանը, հավելելով, որ Հայոց ցեղասպանությունից փրկվածները և փախստականները Փոքր Ասիայից /իրենց նախնիների հայրենիքից/ հույների հետ միասին 1923-ին որպես առաջին կանգառ հանգրվանեցին Հունաստանում, որտեղ  կարճատև կամ երկարատև ժամանակ մնացին՝ Հյուսիսային կամ Հարավային Ամերիկա, Եվրոպա կամ այլուր մեկնելուց առաջ, ինչի արդյունքում ստեղծվեց ճանաչված Հայկական Սփյուռքը։ «Ես հաճախ եմ հանդիպում մարդկանց, ովքեր ինձ պատմում են, որ իրենց նախնիները, ովքեր հետագայում մեկնել են այլ երկրներ, միշտ շատ սիրով են հիշել Հունաստանը, իսկ նրանք, ովքեր ընտրել են Հունաստանը վստահեցնում եմ, շատ կենսունակ և ակտիվ համայնք են կազմել։ Նրանք նույն ձևով սիրում են Հունաստանը, որի քաղաքացիներն են, ինչպես իրենց հայրենիքը։ Իր հերթին Հայաստանը հյուընկալել է փոքրաթիվ հունական ծագումով մարդկանց, ովքեր եկել են Սև ծովի ափերից 18-րդ դարում և այսօր լրիվ ինտեգրված են հայ հասարակության մեջ։ Այսօր ահա այդ փոքրամասնության ներկայացուցիչները, ովքեր սերել են Ղարաբաղի Մեհմանայից, նվագում են մեզ համար։ Անժելա Աթաբեկյանը, այս մեծապատիվ տիկինը, ով անցյալ տարի նշեց իր 80 ամյակը, ստեղծել է այս հունահայկական «Հարիտոնի» համույթը իր ընտանիքի անդամների հետ միասին, նա առաջին կինն է Հայաստանում, որ այսպիսի քանոն է նվագում, իսկ իր խմբի անդամները մեկտեղել են հունական և հայկական ավանդական երաժշտական գործիքները։ Այսօր մեր երկկողմ և ժողովուրդը ժողովրդի հետ հարաբերությունները գտնվում են շատ բարձր մակարդակի վրա, և մենք ուրախ ենք խոսելու 3 հաջողության պատմությունների մասին.

ա/ քաղաքական հարաբերություններ՝ Հունաստանի խորհրդարանը 1996թ-ին ճանաչել է հայերի Ցեղասպանությունը 1915թ-ին Օսմանյան կայսրությունում և քրեականացրել է դրա մերժումը։ Մեր երկիրը աջակցում է Հայաստանի մերձեցմանը Եվրոպական կառույցներին, ջերմորեն ողջունել է Հայաստան- Եվրամիություն պայմանագրի ստորագրումը և պատրաստում է այդ պայմանագրի վավերացումը Հունաստանի խորհրդարանում։ Վերոնշյալ պայմանագիրը հնարավորություններ կբացի համագործակցության համար

բազմաթիվ բնագավառներում և նույնպես կապահովվի պայմաններ Հայաստանում ժողովրդավարական և տնտեսական բարեփոխումների համար։ Երկու երկրները արդյունավետ համագործակցում են նաև այլ միջազգային կազմակերպությունների շրջանակներում /ՄԱԿ, ԵԱՀԿ, Եվրոպայի խորհուրդ, Սևծովյան տնտեսական համագործակցության կազմակերպություն և այլն/։ Հարաբերությունների հաստատումից ի վեր մի շարք կարևոր փոխադարձ այցեր են տեղի ունեցել Նախագահական, Նախարարական և խորհրդարանական մակարդակների վրա։ Մենք այժմ ձևավորում ենք նոր քաղաքական և Սփյուռքի հարցերով եռակողմ ձևաչափ /Հունաստան-Կիպրոս-Հայաստան/ նախարարական մակարդակով և հուսով ենք, որ մոտ ապագայում մեր

Արտաքին գործերի նախարարները կհանդիպեն Կիպրոսում առաջին անգամ, մինչդեռ Սփյուռքի նախարարները արդեն եռակողմ ձևաչափով հանդիպել են առնվազն երկու անգամ։ Մենք նույնպես համագործակցում ենք Հին Քաղաքակրթությունների Ֆորումում։

բ/ Ռազմական համագործակցությունը ակտիվ է Հայաստանի Հանրապետության գոյության առաջին օրվանից, երկու երկրները իրականացնում են բազմակողմանի համագործակցություն պաշտպանության բնագավառում։ Ռազմական կրթությունը և վարժանքները հիմնական բնագավառներն են, մեծ թվով հայ սպաներ ավարտել են

կամ վարժանքներ են անցել Հունաստանի ռազմական վարժարաններում։ Ես ողջունում եմ նրանցից մի քանիսին, ովքեր ներկա են այսօր այստեղ։ Բացի այդ Հունաստանը և Հայաստանը ունեցել են շատ արդյունավետ համագործակցություն միջազգային խաղաղապահական ջոկատներում։ Այս բացառիկ պաշտպանական

համագործակցությունը նշանավորվում է ամեն տարի Գործողությունների Ծրագրի ստորագրմամբ և կանոնավոր այցերի փոխանակությամբ Աթենքի և Երևանի միջև, համապատասխանաբար նախարարների և Շտաբի պետերի մակարդակով։

գ/ Զբոսաշրջիկների փոխանակություն՝ այս հաջողության 3-րդ պատմությունն է մեր հարաբերություններում։ Մենք արձանագրել ենք զբոսաշրջիկների թվի էական աճ Հայաստանից Հունաստան վերջին տարիներին, մասնավորապես Էգեյան Ավիաուղիների կանոնավոր չվերթների շնորհիվ Երևանից Աթենք և շնորհիվ չարտերային չվերթների՝ Կրետե, Թեսալոնիկ / Խալկիդիկի, Ռոդես և Կորֆու ուղղություններով ամառային

ամիսների ընթացքում, ինչպես նաև շնորհիվ հետաքրքիր զբոսաշրջային փաթեթների, որոնք առաջարկվում են գործակալությունների կողմից։ Ուրախ եմ նշելու, որ Հունաստանը դարձել է թիվ 1 ուղղությունը հայերի համար, այսպիսով ավելի խթանելով առևտրային և ժողովուրդը ժողովրդի հետ կապերը։

դ/ Անվիճելի է, որ առևտրային և տնտեսական կապերը պետք է ավելի զարգացնել և նույնը վերաբերում է նաև մշակութային փոխանակություններին։ Մենք խոստանում ենք երկու ուղղությամբ էլ աշխատել՚, - ընդգծել է Հունաստանի դեսպանը։ Նա նաև հիշեցրել է, որ Հունաստանը այն փոքրաթիվ երկրների շարքում է, որոնք ճանաչել էր 1918-20 թվականների հայկական պետությունը, որը կարճ կյանք ունեցավ, և արդեն պատրաստ էր  ռեզիդենտ դեսպան ուղարկելու։ «Մենք հակված ենք նաև աջակցելու Հայաստանին մուտքի արտոնագրի ազատականացման հարցում։ Մենք նաև օգտագործում ենք մշակույթը որպես մեղմ ուժի ձև, համագործակցելով Հին քաղաքակրթությունների ֆորումում, որտեղ նախաձեռնվել է երկխոսություն, թե ինչպես մարդկությունը կարող է օգտագործել հին քաղաքակրթությունների ժառանգությունը, գովազդել բազմազանությունը մշակույթի մեջ և պատմական հուշարձանների պահպանությունը, որպես հակակշիռ ռազմական ուժին և տնտեսական հեգեմոնիային։ Մենք խոստանում ենք, որ կաշխատենք երկու ուղղություններով էլ։ Մի քանի օր առաջ հույն գործարարների պատվիրակությունը հանդիպեց իրենց հայ գործընկերների հետ, և հուսով եմ մոտ ապագայում Հունաստանից բերված բյուզանդական արվեստի նմուշներ կցուցադրվեն Հայաստանի պատմության թանգարանում։ Վերջում կցանկանայի Ազգային տոնի կապակցությամբ շնորհակալություն հայտնել մեր հովանավորներին, մասնավորապես՝ «Մարիոտ» հյուրանոցին հաջողությամբ հյուրընկալելու համար բոլոր մեր միջոցառումները, մեր ռազմական կցորդի գրասենյակին և հետևյալ ընկերությունների տնօրեններին՝ Ֆլեշ, Կոկա Կոլա Հելլնիկ Բոտլինգ , Իջևանի գինիներ և Սպարտա՚, - ասել է Հայաստանում Հունաստանի դեսպանը։