Հինգշաբթի, 31 Հունվարի 2019 15:46

Արմինֆո.Հայաստանի և Ադրբեջանի պրագմատիկ քաղաքական գործիչները, ամենայն հավանականությամբ, չեն վտանգի իրենց ժողովրդականությունը՝ հանուն <խաղաղության և ժողովրդավարության> վերացական գաղափարների: ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հետ զրույցում այդպիսի կարծիք է հայտնել ռուսաստանցի վերլուծաբան, Հարավային Կովկասի գծով փորձագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը:

 

Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳՆ ղեկավարների՝ <ժողովուրդներին խաղաղության նախապատրաստման> վերաբերյալ բանաձևով ավարտված հունվարյան բանակցությունները, ինչին նախորդել էր <երկար ժամանակ առաջին անգամ հայ գործընկերոջ հետ փոխըմբռնման ձեռքբերման> մասին Էլմար Մամեդյարովի հայտարարոթյունը, Դավոսում Նիկոլ Փաշինյանի և Իլհամ Ալիևի երրորդ ոչ պաշտոնական հանդիպումն զգալիորեն ակտիվացրել է ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման հեռանկարների շուրջ բանավեճը: Լույս են տեսնում հրապարակումներ, որոնց հեղինակները կանխատեսում են հակամարտության շուտափույթ հանգուցալուծում և նույնիսկ նշում նախկին ԼՂԻՄ տարածքին հարակից շրջանների շուրջ դիվանագիտական գործարքի ժամկետներ: Ըստ որում, նման սպասումների հիմնավորվածության հարցը բաց է մնում>,- գտնում է վերլուծաբանը:

 

Մինչդեռ, ըստ Մարկեդոնովի, Ղարաբաղի շուրջ իրենց հոդվածներում և վերլուծություններում լրագրողները և փորձագետներն առաջին անգամ չէ, որ, այսպես կոչված, այսրոպեականության ծուղակում են հայտնվում: Իրականության նման սխալ ընկալման շրջանակներում իրադարձությունները դիտարկվում են խոշորացույցի ներքո՝ ավելի լայն համատեքստերի առնչությամբ պատշաճ ուշադրության լիակատար բացակայության լույսի ներքո:

 

Ավելորդ լավատեսությամբ տրամադրված գործընկերներին Մարկեդոնովը խորհուրդ է տալիս պատասխանել տարրական հարցի՝ քառորդ դար չկարգավորվող ղարաբաղյան հակամարտությունը ինչո՞ւ հանկարծ պետք է կարգավորվի ԱԳՆ ղեկավարների, հակամարտող երկրների կառավարությունների կամ միջնորդների մի քանի հայտարարությունից հետո: Այս առումով վերլուծաբանն ընդգծում է, որ Հայաստանի, Ադրբեջանի և միջնորդների միջև հիմական բանակցային դրույթների հայտնիության լույսի ներքո՝ գաղտնիության կարիք պարզապես չկա:

 

<Վերլուծելով ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման հեռանկարները՝ պետք է նկատի ունենալ, որ ցանկացած համաձայնագիր վերջը չէ, այլ՝ թղթի վրա պայմանավորվածությունների գործնականում իրականացմանն ուղղված երկար ճանապարհի սկիզբը միայն: Հիշենք, թե ինչպես խաղաղության ձեռքբերումը հանգեցրեց սոցիումների ներսում դիմակայությունների՝ թեկուզ Իռլանդիայի օրինակով: Անցած դարի 20-ական թթ.  Մեծ Բրիտանիայի հետ կնքված խաղաղությունը հանգեցրեց Իռլանդիայում համախոհների միջև քաղաքացիական պատերազմի: Այս առումով Երևանի և Բաքվի քաղաքական գործիչները չեն վտանգի իրենց ժողովրդականությունը՝ հանուն վերացական գաղափարների: Իսկ վերջիններիս միջև առճակատման պայմաններում Արևմուտքի և Ռուսաստանի արտաքին ճնշումը համակարգային և  կոնսոլիդացված չի կարող լինել>,-  համոզված է վերլուծաբանը:

 

Մարկեդոնովը համոզված է, որ ղարաբաղյան հակամարտությունը ոչ միայն հակամարտություն է երկու հանրապետությունների միջև, ոչ միայն տուրբուլենտային տարածաշրջանի շուրջ աշխարհաքաղաքական խաղերի սյուժե, այլ նաև՝ ներքաղաքական հարցը, ինչպես Երևանում, այնպես էլ Բաքվում իշխանափոխությանը նպաստող հարցը: Այս առումով  հակամարտությունը, ըստ նրա, գտնվում է ընտրախավերի՝ զիջումների գնալու պատրաստակամության բացակայության և, հետևաբար, միջնորդ երկրների կողմի կարգավորման գործընթացի արագացման անհնարինության պայմաններում:

 

Եվ եթե Մոսկվան, նրա կարծիքով, զգուշանում է ստատուս-քվոյի կոտրումից, Վաշինգտոնում և Փարիզում պարզապես չեն տեսնում ղարաբաղյան խնդրում առաջնահերթություն, որը կստիպեր նրանց ամբողջովին ներգրավվել դրա կարգավորմանը: <Սակայն, խաղաղարար լավատեսությունն անհրաժեշտ է Նիկոլ Փաշինյանի և Իլհամ Ալիևի միջև հարաբերությունների հատատման համար՝ անկախ գործընթացի արդյունքներից, այս երկու քաղաքական գործիչներն են նրանց փոխարեն կրելու պատասխանատվության բեռը>,- ամփոփել է Մարկեդոնովը: