Արմինֆո. Խոսքի ազատության պաշտպանության կոմիտեն 2024թ․առաջին եռամսյակում արձանագրել է լրագրողների և լրատվամիջոցների նկատմամբ տարատեսակ ճնշումների 17 և տեղեկություններ ստանալու և տարածելու իրավունքի խախտումների 41 դեպք։
Խոսքի ազատության պաշտպանության կոմիտեի հաղորդագրության համաձայն, դիտարկված ժամանակահատվածի դրական առանձնահատկություններից է այն, որ ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների դեմ ֆիզիկական բռնության ոչ մի դեպք տեղի չի ունեցել։
«Ի տարբերություն սրա, աճել է ընդդեմ ԶԼՄ-ների և լրագրողների դատական հայցերի հոսքը։ Հունվար-մարտ ամիսներին ներկայացվել է այդպիսի 12 նոր հայց, ինչը 3-ով ավելի է 2023թ․ նույն ժամանակահատվածի համեմատ։ Այդ 12 դատական հայցերից 5-ը ներկայացվել են պետական պաշտոնյաների, 6-ը՝ գործարար շրջանակների, 1-ը՝ շարքային քաղաքացու կողմից։
Եռամսյակի ընթացքում ճնշումների վերոնշյալ 17 դեպքերը դրսևորվել են նաև լրագրողների ու օպերատորների հանդեպ անվայելուչ վերաբերմունքով, օնլայն տիրույթում սպառնալիքներով, օրինական մասնագիտական գործունեության խոչընդոտումներով, որոնք ներկայացված են զեկույցի համապատասխան բաժիններում։ Առավել խնդրահարույց դեպքերի վերաբերյալ լրագրողական 10 կազմակերպություններ հանդես են եկել հայտարարություններով։
Իրավիճակը մտահոգիչ է մնում տեղեկություններ ստանալու և տարածելու իրավունքի խախտումների առումով։ Թեև փետրվարի 7-ին այս խնդիրը քննարկման առարկա է դարձել ՀՀ կառավարությունում՝ վարչապետի աշխատակազմի ղեկավարի նախաձեռնությամբ կազմակերպված հանդիպմանը, որին մասնակցում էին պետական մարմինների պաշտոնյաներ և լրագրողական ու իրավապաշտպան հասարակական կազմակերպությունների ղեկավարներ, այդուհանդերձ, գործնականում առայժմ բարելավում չի նկատվում։ Առաջին եռամսյակի ընթացքում գրանցված տեղեկատվության ազատության խնդիրները դրեևորվել են պետական մարմինների կողմից ստացված հարցումների անհիմն մերժմամբ, պատասխանների տրամադրման անհարկի ձգձգումներով և օրենքով նախատեսված ժամկետների և կարգի խախտմամբ, հարցերի էությանը չհամապատասխանող կամ դրանք շրջանցող, զուտ ձևական արձագանքներով։ Որոշ դեպքերում հարցումների հեղինակները դիմել են դատարան՝ տեղեկությունների տրամադրմանը պարտավորեցնելու պահանջով։ Դիտարկված ամիսներին ներկայացվել է 2 այդպիսի հայց։
Պաշտոնական տեղեկությունների մատչելիությունը ապահովելու տեսակետից հատկապես ուշագրավ էր գործադիր իշխանության նախաձեռնությունը փոփոխելու և արդիականացնելու «Տեղեկատվության ազատության մասին» օրենքը։ Դրա նոր նախագիծը, որը մշակել էր ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարությունը և տեղադրել e-draft.am կայքում, տարեսկզբին սուր քննադատության արժանացավ լրագրողական և իրավապաշտպան հասարակական կազմակերպությունների կողմից։ Թեև օրենսդրական փոփոխությունների ու լրացումների միջոցով նախատեսվում էր այս ոլորտում առավելագույնս օգտագործել ժամանակակից տեխնոլոգիաները, ինչը, անշուշտ, դրական մոտեցում է, բայց բուն տեղեկատվության ազատության իրավունքի առումով այդ նախագիծը փորձագիտական շրջանակներում գնահատվեց որպես հետընթաց գործող օրենքի համեմատ։ Արդյունքում նախարարությունը վերափոխեց օրինագիծը և պատրաստեց մի փաթեթ, որի հիմքում «Հանրային տեղեկությունների մասին» նոր օրենքի նախագիծն է։ Վերջինս զուգորդվում է հարակից մի շարք օրենքներում, այդ թվում՝ «Տեղեկատվության ազատության մասին» օրենքում առաջարկվող փոփոխությունների և լրացումների նախագծերով։ Փետրվարի 26-ից մարտի 12-ն այդ փաթեթը տեղադրվեց պաշտոնական e-draft.am կայքում։ Փորձագիտական շրջանակներից բազմաթիվ դիտողություններ և առաջարկություններ են ներկայացվել օրինագիծերը հեղինակած նախարարությանը, և մասնագիտական քննարկումները շարունակվում են։
Նույն ժամանակահատվածում աշխատանքներ են ընթացել նաև «Զանգվածային լրատվության մասին» օրենքում և հարակից օրենքներում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու ուղղությամբ։ Համաձայն 2022 թվականի ապրիլին ստորագրված Համագործակցության հուշագրի՝ այդ աշխատանքները համատեղ իրականացնում են ԱԺ պրոֆիլային հանձնաժողովը, Արդարադատության նախարարությունը և հուշագրին միացած լրագրողական հասարակական կազմակերպությունները։ Նախատեսվող փոփոխությունները միտված են որակյալ լրագրության տարածմանը՝ խրախուսելով մասնագիտական էթիկայի նորմերի հիման վրա ԶԼՄ-ների ինքնակարգավորման համակարգի կայացումն ու զարգացումը։ Փաթեթը ներկայացված է ՀՀ կառավարություն և հավանություն ստանալու դեպքում կուղարկվի Ազգային ժողով», - ասվում է հաղորդագրությունում։
Քաղաքագետ. Հայաստանում իրավիճակը փոխելու միակ հնարավորությունը վաղաժամկետ խորհրդարանական ընտրությունների անցկացումն է
Հայ գեներալը բացառել է հայ-թուրքական սահմանին որևէ սադրանք, քանի դեռ այնտեղ ծածանվում է Ռուսաստանի դրոշը
"Խաղաղության խաչմերուկն" իրականությունից կտրված նախագիծ է
ԵՄԱ ղեկավար. Եթե ԵՄ-ը մնա այն միավորումը, որպիսին հանդես է եկել վերջին տարիներին, ապա Հայաստանի անդամակցությունն այդ կառույցին, գործնականում, անհնար է
Քաղաքագետ. Հայաստանի իշխանությունների բոլոր գործողությունները խոսում են այն մասին, որ երկիրը ընթանում է իր պետականության լուծարման ճանապարհով
Երևանում մայիսմեկյան երթ կանցկացվի. Խաղաղություն, աշխատանք, Մայիս
Թեհրան. Հարավային Կովկասում օտարերկրյա զորքերի ներկայությունը չի նպաստում անվտանգության և կայունության հաստատմանը
Լավրով․Հայաստանի իշխանությունների միակողմանի զիջումները Հայաստանի սահմանները դարձնում են շարժական
"Ինչ լավ է, որ 50 մետր հեռավորության վրա Ադրբեջանն է". Փաշինյանը տավուշցիներին նշել է ադրբեջանցիների հետ առևտրի հեռանկարները
Ոսկեպարում սկսվել է հանրահավաք հանուն հայոց պետականության
Չկա վերադարձ պատմական Հայաստանի գաղափարին. կոչ է անում Փաշինյանը
Պետդեպարտամենտի նախկին պաշտոնյա. Վաշինգտոնին դա կարող է դուր չգալ, բայց Հայաստանի անվտանգության լավագույն երաշխավորները Ռուսաստանն ու Իրանն են
Տիգրան Ավինյանը՝ Երևանում ծառահատումների կասեցման մասին. Եթե կա այլ գիտական կարծիք, մենք պատրաստ ենք լսել, իսկ եթե ոչ ՝ պետք չէ քաղաքից ժամանակ խլել
Փաշինյանը Հիսուս Քրիստոսի ճանապարհը համեմատել է այն դժվարությունների հետ, որոնց բախվել է իր քաղաքական ուժը
Ռուս սենատոր. Հայաստանի իշխանությունների այսօրվա քաղաքականությունը կարող է հարված հասցնել տարածաշրջանային և համաշխարհային գործերում Երևանի հեռանկարներին
Այսօր Հայաստանում ուժերի գերլարում է պետք՝ բոլոր ունակ մարդկանց համատեղ աշխատանք. վերլուծաբան
Պետությունը շահագրգիռ է Հայաստանում բնակվող բոլոր ազգային համայնքների զարգացման հարցերում. Փաշինյան
ՌԴ ԱԳՆ. Մոսկվան Երեւանի հետ հարաբերություններում "ամրության ստուգում" է անցել
Փաշինյան. արտաքին ուժերը նույնպես դրդել են Ղարաբաղում էթնիկ զտում կազմակերպող հիմնական ուժին
Նախկին քաղաքապետ. Մեր քաղաքական ուժը գնալու է ինստիտուցիոնալ լուծումների ճանապարհով
