Չորեքշաբթի, 22 Ապրիլի 2020 15:30

Արմինֆո. Բաքվում ընդհատել են լռությունը եւ արտահայտվել են ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման ուղիների վերաբերյալ երեկ Մոսկվայից ու Երեւանից հնչած հայտարարությունների վերաբերյալ:

 

Մասնավորապես,Ադրբեջանի նախագահի աշխատակազմի արտաքին քաղաքականության  բաժնի վարիչ Հիքմեթ Հաջիևը «Ազերթաջին»  հայտարարել է, թե Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորումը պետք է փուլային բնույթ կրի,  Հայաստանն իր հայտարարություններով "ձախողում է բանակցային գործընթացը"։  "Հայաստանի արտգործնախարարի այդ հայտարարությունը ի չիք է դարձնում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հովանու ներքո հակամարտության կարգավորման բանակցային գործընթացը։ Նման ապակառուցողական հայտարարությունները Երեւանից լուրջ հարված են հասցնում բանակցային գործընթացին եւ խախտում են բանակցությունները։ Դա նաև համանախագահների նկատմամբ անհարգալից վերաբերմունքի դրսևորում է", - վրդովվել է Հաջիևը։

 

Նա հերթական անգամ հավաստիացրել է, որ ղարաբաղյան հակամարտությունը պետք է փուլ առ փուլ լուծվի Հելսինկյան եզրափակիչ ակտի և ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի բանաձևերի հիման վրա, և փուլային գործընթացի շրջանակներում առաջին փուլում զորքերը պետք է դուրս բերվեն Լեռնային Ղարաբաղի հարակից շրջաններից: Հիքմեթ Հաջիեւը նշել է, որ նախօրեին ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը նույնպես խոսել է հակամարտության փուլային կարգավորման մասին: "Եթե Հայաստանը նման հայտարարություններով ցանկանում է դուրս գալ բանակցային գործընթացից, ապա պետք է բացահայտ խոստովանի իր դիրքորոշումը։ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներն, իրենց հերթին, պետք է արձագանքեն Հայաստանի այդ հայտարարությանը", - ընդգծել է նա, մեկ անգամ եւս հավաստիացնելով, որ հակամարտության կարգավորման վերաբերյալ Բաքվի դիրքորոշումը չի փոխվում, եւ այն պետք է լուծվի "Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության" շրջանակներում եւ միջազգային իրավունքի նորմերի հիման վրա:

 

Նախօրեին ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը, անդրադառնալով ղարաբաղյան կարգավորմանը, նշել էր, որ գոյություն ունեն հակամարտության կարգավորման տարբեր նախագծեր։ Նա հավելել էր, որ այժմ ակտիվորեն քննարկվում են այն նախագծերը, որոնք տարածվել էին նախորդ տարվա ապրիլին Մոսկվայում Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի արտգործնախարարների հանդիպման ժամանակ՝ համանախագահների մասնակցությամբ ։ "Այդ փաստաթղթերը ենթադրում են փուլային մոտեցման հիման վրա կարգավորման ուղղությամբ առաջխաղացում, առաջին փուլում ենթադրելով առավել հրատապ խնդիրների լուծում, Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ մի շարք շրջանների ազատում եւ տրանսպորտային, տնտեսական եւ այլ կոմունիկացիաների ապաշրջափակում։ Այնպես որ, ես համոզված եմ, որ երբ մենք հասնենք այդ փաստաթղթերի ստորագրման որոշմանը, դա կլինի ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի բանաձեւերի կատարման կարեւորագույն քայլ, որոնք պահանջում էին դադարեցնել պատերազմը եւ սկսել պայմանավորվել։ Հիմա պետք է պայմանավորվել, և հենց դրան ենք մենք ձգտում՝ որպես ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներ", - եզրափակել էր Ռուսաստանի նախարարը։

Լավրովի այս հայտարարությունը հասարակական լայն արձագանք է հարուցել Հայաստանում։ Այդ հայտարարությանն արձագանքել է նաև արտգործնախարար Զոհրաբ Մնացականյանը, ով, անդրադառնալով տարածքային զիջումների մասին հարցին, ընդգծել է, որ,  ամեն ինչից զատ,  դա անվտանգության գոտի է և պաշտպանական գծեր, հայկական կողմերից ոչ մեկը չի կարող նույնիսկ ենթադրել, որ դրանք կարող են վերանայվել՝ սպառնալիքի տակ դնելով Արցախի բնակչության անվտանգությունը։

 

"Որևէ կերպ անհնար է ենթադրել, որ հայկական կողմերից որևէ մեկը կարող է գնալ զիջումների, որոնք կարող են վտանգի տակ դնել Արցախի բնակչության անվտանգությունը։  Երկրորդ կարևորագույն տարրը, որ հիմնական սկզբունքների մեջ գոյություն ունի, ինքնորոշման սկզբունքը, որը հայկական կողմերի համար առաջնային գերակա տարրն է այս բանակցային գործընթացում: Դա մենք բազմիցս կոչել ենք անվտանգություն և կարգավիճակ, և հիմա ավելի բաց կերպով եմ դա ասում, որ ինքնորոշման իրավունքի արտահայտումը նշանակում է կարգավիճակի հստակեցում, ազատ կամարտահայտության իրավունք՝ առանց սահմանափակումների: Խաղաղ կարգավորումը հնարավոր է փոխզիջումների միջոցով: Զիջումներ չեն եղել և չեն լինելու: Հայկական կողմերը որևէ դեպքում երբևէ չեն ստանձնելու այնպիսի մոտեցում, որը ենթադրի անվտանգության խափանում, Արցախի բնակչության համար սպառնալիքի ստեղծում, առավել ևս, որ այդ սպառնալիքը դեռևս մնում է ռեալ և էքզիստենցիալ: Հայկական կողմի համար առավել քան առաջնային է ինքնորոշման սկզբունքի արտահայտումը խաղաղ բանակցային գործընթացում: 

Փոխզիջումները պետք է լինեն համաչափ, որի մեջ հայկական կողմերը տեսնում են անվտանգության և կարգավիճակի տարրերի լիարժեք արտահայտություն: Սա եղել և մնացել է հայկական կողմի մոտեցումը: Այս երկու տարվա ընթացքում մենք առավել քան հստակ խոսել ենք սրա մասին և սրա մասին մենք խոսում ենք բանակցությունների ժամանակ: Եթե որևէ մեկը ենթադրում է, որ բանակցությունների ժամանակ մենք կարող ենք անել մի բան և որևէ այլ բան խոսել հասարակության հետ՝ խորապես սխալվում է: Նման բան չի եղել և չի լինելու: Նման բան տրամաբանորեն չի կարող լինել, քանի որ Հայաստանի որևէ ներկայացուցիչ չի կարող նման բան անել: Վերջապես, երրորդ կարևորագույն տարրը. հայաստանյան կողմը մշտապես նշել է, որ ինքն իր պատասխանատվությունն է կրում և ամբողջովին ներգրավված է բանակցային գործընթացի մեջ իր մասով և իր մասով ամբողջովին տանելու է այդ գործը: Միևնույն ժամանակ Հայաստանի իշխանությունները չունեն մանդատ՝ ստացած Արցախի ժողովրդից: Արցախում վերջերս ավարտվեցին խորհրդարանական և նախագահական ընտրությունները, Արցախի իշխանությունները ստացան համապատասխան մանդատը մրցակցային, ազատ, ժողովրդավարական ընտրությունների միջոցով: Եվ եթե կհիշեք՝ այս երկու տարիների ընթացքում հայաստանյան կողմն անվերապահ մշտապես սերտորեն աշխատել, խորհրդակցել է արցախյան կողմի հետ: Եվ այս բոլորն, ինչի մասին խոսում եմ, մանրամասնորեն քննարկվել է արցախյան կողմի հետ: Մենք աշխատում ենք միասին, և նույնը շարունակվել է նոր իշխանությունների հետ, որոնց հետ մենք արդեն ունենք համապատասխան այդ երկխոսությունը:

Որևէ որոշում, որը վերաբերում է Արցախի ժողովրդին չի կարող ընդունվել առանց Արցախի ժողովրդի:  Սա այն հստակ սկզբունքներն են, որոնցով հայաստանյան կողմը աշխատում է այս բանակցային գործընթացում: 

Իմ գործընկերը ներկայացրեց իր մոտեցումը, ես ներկայացրի մեր մոտեցումը, որը երկու տարվա ընթացքում մենք հետևողականորեն առաջ ենք քաշել, որի շուրջ աշխատել ենք", - ամփոփել է Հայաստանի արտգործնախարարը: