Չինաստանի և Հայաստանի միջև պահպանվում է քաղաքական վստահության բարձր մակարդակ, և երկրները պատրաստ են քննարկել համագործակցության զարգացման հեռանկարները «Մետաքսի ճանապարհ» նախագծի իրագործման համատեքստում: Այդ մասին լրագրողներին հայտարարել է Հայաստանում ՉԺՀ դեսպանության քաղաքական խորհրդական Լի Շիսյունը` «21-րդ դարի Մետաքսի ճանապարհը. համագործակցության հեռանկարներ» համաժողովի բացմանը:
Դեսպանության խորհրդականի ասելով, նախագիծն իրագործման ժամկետների առումով սահմանափակված չէ, հետևաբար, աշխատանքները կսկսվեն այն ժամանակ, երբ «գտնենք ընդհանուր շահեր և պայմանավորվենք»: «2013 թվականին ՉԺՀ նախագահ Սի Ցզինպինի առաջ քաշած «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» - «Մետաքսի ճանապարհի տնտեսական գոտի» և «21-րդ դարի ծովային Մետաքսի ճանապարհ» նախաձեռնությունն արժանացել է աշխարհի երկրների դրական արձագանքին», - հայտարարել է «Կոնֆուցիուսի» ինստիտուտի ղեկավար Գոռ Սարգսյանը:
Նրա ասելով, ներկայում ավելի քան 120 երկրներ ցանկություն են հայտնել միանալու այդ նախագծին, շուրջ 10 երկրներ ռազմավարական տեսանկյունից դիտարկում են Չինաստանի հետ կցորդումը «մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» պլատֆորմում, 60-ից ավելի երկրներ արդեն ձեռնամուխ են եղել ակտիվ գործողությունների: Տարածաշրջանային մասշտաբով նախագծի իրագործմանը ներգրավվել են Հայաստանը, Իրանն ու Վրաստանը: Հայաստանը պատմականորեն եղել է «Մետաքսի ճանապարհի» մասնակից և կարող է հանդես գալ որպես գործընկեր ինչպես Չինաստանի, այնպես էլ նախագծի մասնակից մյուս երկրների համար, նշել է Սարգսյանը: Որպես նախաձեռնության իրացման գործիք հանդես է գալիս չինական «Մետաքսի ճանապարհ» հիմնադրամը` 40 մլրդ դոլար կապիտալով, որը ներդրումներ է կատարում տնտեսական գոտու երկրներում:
Չինաստանի և Հայաստանի միջև երկկողմ համագործակցության շրջանակում նույնպես դրական արդյունք է արձանագրվել: Վերջին տարիներին Չինաստանը մնում է որպես երկրորդ առևտրային գործընկեր Հայաստանի համար: Պաշտոնական վիճակագրության համաձայն, 2015 թվականի առաջին երեք եռամսյակում երկկողմ առևտրի ծավալը կազմել է 358 մլն դոլար, այդ թվում, Հայաստանից Չինաստան արտահանումն ավելացել է 12%-ով: Հայաստանի կառավարությունը պատրաստակամություն է հայտնել աջակցելու «Մետաքսի ճանապարհի տնտեսական գոտու» հայեցակարգին:
Չինաստանի ձեռնարկություններն ուսումնասիրում են այնպիսի նախագհծերին մասնակցության հարցը, ինչպիսին է Հյուսիս-Հարավ միջպետական ավտոճանապարհի կառուցումը, և մշակում են Հայաստան-Իրան երկաթուղու կառուցման տեխնիկատնտեսական հիմնավորում, գործուն կերպով մասնակցում են Ագարակ-2 և Շինուհայր ենթակայանների վերակառուցմանը: Բացի այդ, չինացի ներդրողներն ուսումնասիրում են ցեմենտի և թերթավոր ապակու արտադրությունում նորագույն տեխնոլոգիաների կիրառման հնարավորությունը: Զբոսաշրջության աշխուժացման նպատակով «Էյր Չայնա» ավիաընկերությունը մտադիր է ուղիղ օդային հաղորդակցություն կազմակերպել Երևանի և Պեկինի միջև, նաև հայկական կողմի հետ համաձայնեցվել է պղնձի, ցեմենտի և ապակու արտադրության բնագավառում ներդրումային համագործակցության ամրապնդումը:
Նշենք, որ Չինաստանի հրապարակած վիճակագրության համաձայն, 2015 թվականի հունվար-սեպտեմբեր ամիսներին «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» գծում գտնվող երկրները ներդրումներ են կատարել և Չինաստանում ստեղծել1604 ձեռնարկություն, ապահովելով տարեկան կտրվածքով 19% աճ, և իրական օտարերկրյա ներդրումների գումարը հասել է 6.12 մլրդ դոլարի` տարեկան կտրվածքով ավելանալով 18.4%-ով: Փաստացի օտարերկրյա ներդրումների զգալի աճը Սաուդյան Արաբիայից (277 մլն դոլար), Մալայզիայից (326 մլն դոլար) և Սինգապուրից (5.036 մլրդ դոլար) ապահովել է տարեկան կտրվածքով, համապատասխանաբար, 812.2%, 164.1% և 12.6% աճ:
Միևնույն ժամանակ, Չինաստանի ձեռնարկություններն ուղիղ ներդրումներ են իրականացրել «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» գծում գտնվող 48 երկրներում, ներդրումների ընդհանուր ծավակը կազմել է 12.03 մլրդ դոլար` տարեկան կտրվածքով ավելանալով մինչև 66.2%-ով:
Հիմնական ներդրումները կատարվել են Սինգապուրում, Ղազախստանում, Լաոսում, Ինդոնեզիայում, Ռուսաստանում, Թաիլանդում և այլ երկրներում: Չինաստանի ձեռնարկություններն ընթացիկ տարվա հունվար-սեպտեմբեր ամիսներին արտասահմանում կապալային նախագծերի շուրջ 3059 նոր պայմանագիր են ստորագրել 57 երկրներում, որոնք գտնվում են «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» գծում: Ընդհանուր գումարը կազմել է 59.1 մլրդ դոլար, ինչը կազմում է նույն ժամանակահատվածում Չինաստանի կողմից արտասահմանյան նախագծերի համար կնքված նոր պայմանագրերի արժեքի 42.9%-ը` դրսևորելով 24.9% տարեկան աճ: Ավարտված շրջանառությունը կազմել է 44.02 մլրդ դոլար, ինչը կազմում է այն արտասահմանյան նախագծերից Չինաստանի շրջանառության 43.7%-ը, որոնք ավարտվել են նույն ժամանակահատվածում և դրսևորել են 5.0% տարեկնա աճ:
Վերլուծաբանների կարծիքով, «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» նախաձեռնության իրագործումը Չինաստանի ղեկավարության ռազմավարական խնդիրն է նոր պատմական ժամանակաշրջանում: Չինաստանի հայեցակարգը համապատասխանում է Մետաքսի ճանապարհին գտնվող երկրների զարգացման պահանջներին և այդ երկրներին նոր հնարավորություններ կընձեռի` փոխլրացվելիության, թափանցիկության և զարգացման ամրապնման համար: