Arminfo.info



 Ուրբաթ, 25 Դեկտեմբերի 2015 08:00

Ստեփանյան Դավիթ

Ռուբեն Սաֆրաստյան. Մոսկվայի և Վաշինգտոնի պայմանավորվածությունները կհանգեցնեն Ռուսաստանի մեկուսացման գործընթացի վերանայման

Ռուբեն Սաֆրաստյան. Մոսկվայի և Վաշինգտոնի պայմանավորվածությունները կհանգեցնեն Ռուսաստանի մեկուսացման գործընթացի վերանայման

 Վերջին տարիներին ռուս-թուրքական տնտեսական հարաբերությունների ամրապնդումը թույլ էր տալիս շատ գործընկերների կանխատեսել ղարաբաղյան խնդրի մոտալուտ կարգավորում՝ ի վնաս հայության շահերի, 1921 թ. Մոսկվայի և Անկարայի միջև պայմանավորվածությունների օրինակով: Թուրքերի կողմից խոցված Սու-24-ը, կարծես, չի տեղավորվում այդ տրամաբանության մեջ: Ձեր կարծիքով, որո՞նք են նման քայլի իրական պատճառները:

 

90-ական թթ. սկսած՝ ես կոչ եմ արել և շարունակում եմ կոչ անել Ռուսաստանի և Թուրքիայի առևտրատնտեսական հարաբերությունները չշփոթել  աշխարհաքաղաքականության և, առավել ևս, աշխարհառազմավարության հետ:  Առաջին դեպքում ամեն բան բարենպաստ էր, իսկ $20 մլրդ ապրանքաշրջանառության ծավալները կողմերը մտադիր էին հասցնել 100 մլրդ-ի: Մինչդեռ աշխարհաքաղաքական և աշխարհառազմավարական առումով Ռուսաստանը և Թուրքիան մրցակիցներ էին մնում, քանի որ վերջիններիս միջև առկա աշխարհաքաղաքական խնդիրները՝ Հարավային Կովկաս, Բալկաններ, նեղուցներ և վերջին տաիներին Մերձավոր Արևելք, ոչ մի տեղ չեն կորչել: Եվ այդ երկրները պատմականորեն եղել և մնում են մրցակիցներ եվրասիական մեծ տարածությունում: Պետք է հաշվի առնել նաև թյուրքալեզու բնակչության առկայությունը Ռուսաստանում ու Ադրբեջանի, Կենտրոնական Ասիայի թյուրքախոս պետությունների ստեղծումը և Թուրքիայի նեոպանթյուրքական քաղաքականությունը նրանց նկատմամբ: Այլ կերպ ասած՝ քանի դեռ լռում էին հրանոթները, առևտուր էր ընթանում: Եվ Մերձավոր Արևելքի աշխարհաքաղաքականությունում սրընթաց փոփոխություններն էլ Մոսկվայի և Անկարայի միջև հարաբերությունների սրման պատճառ են հանդիսացել:

 

Դուք նկատի ունեք Թուրքիայի հարավային սահմաններին բավականին հզոր ռուսական ռազմական ներկայությու՞նը:  

 

Անշուշտ: Մոսկվայի կողմից լրացուցիչ զորակազմի տեղակայումը և Սիրիայում ԻԼԻՊ դիրքերին հարվածներ հասցնելը կտրուկ փոխեց աշխարհաքաղաքական իրավիճակը Մերձավոր Արևելքում, իսկ Թուրքիայի հարավային սահմաններին հայտնվեց նոր ուժեղ և, գլխավորը, ակտիվ խաղացող: Համոզված եմ, որ թուրքական Գլխավոր շտաբում, արագ վերլուծելով իրավիճակը, հասկացել են, ավելի վաղ հյուսիսին մոտ ինչ-որ տեղ իրենց սահմանակից ռուսական զինված ուժերն այժմ հայտնվել են նաև հարավում: Այդպիսով՝ կտրուկ փոփոխություն տեղի ունեցավ Թուրքիայի շուրջ աշխարհաքաղաքական իրադրությունում, որը պատմականորեն շարունակում է Ռուսաստանին որպես միակ տերություն ընկալել, որը կարող է սպառել իր անվտանգությանը: Այդ փոփոխությունն էլ Թուրքիայի կտրուկ արձագանքի պատճառ հանդիսացան՝ խոցված ռուսական ռմբարկուի տեսքով:

 

Իսկ ինչու՞, Ձեր կարծիքով, այդ կերպ պատասխան տրվեց: 

 

Կարծում եմ, որ Սիրիայի երկնակամարում ռուսական Սու-24-ը ոչնչացնելու որոշումը թուրքական ղեկավարության ամենավերևներում խորը մտածված քայլ էր: Վստահ եմ, որ այդ որոշման հարցում, անշուշտ, իր դերն է խաղացել նաև թուրքական բանակի Գլխավոր շտաբը: Սադրանքը Ռուսաստանի վրա ճնշում գործադրելու և հետագայում վերջինիս ակտիվության սահմանափակման ու Սիրիայից ռուս զինվորականների դուրս բերման նպատակ էր հետապնդում: Դրանով է բացատրվում այն փաստը, որ ռուսական ինքնաթիռի ոչնչացումից անմիջապես հետո թուրքերը դիմեցին ՆԱՏՕ-ին: Այլ կերպ ասած՝ այդ սադրանքի հետևում ռազմավարական սառը հաշվարկ էր՝ Սիրիայում ռուսական գործողությանը վերջ դնելու նպատակով:  

 

Այո, բայց դրան հաջորդած Սերգեյ Շոյգուի՝ ԻՊ ՙմայրաքաղաք՚ Ռաքա հասնելու մտադրության մասին հայտարարությունը, քիչ է վկայում այդ մասին…

 

Ռուսաստանը կատարված ընկալեց ամենևին ոչ անպես, ինչպես ակնկալում էին թուրքերը: Արդունքը Սիրիայում զորակազմի ուժեղացումն էր՝ С- 300 և С-400 զենիթահրթիռային համալիրների տեղակայման հաշվին, ըստ որում՝ ամենևին ոչ միայն իր ավիացիայի պաշտպանության նպատակով:

 

Չեք կարծու՞մ, որ նման պատասխանը, ըստ էության, կանխատեսելի էր:

 

Ես այդպես չեմ կարծում: Խոցելով ռուսական ինքնաթիռը՝ թուրքերը, ըստ նրա, հաշվի են առել իրավիճակն աշխարհում, ԱՄՆ և Եվրոպայի հետ Ռուսաստանի հարաբերությունների սրացումը, Ուկրաինայում տիրող իրավիճակը: Դա աշխարհաքաղաքական խորը հաշվարկ էր, որը, ի վերջո, սխալ դուրս եկավ:  

 

Տպավարություն է ստեղծվում, որ Ռուսաստանին աստիճանաբար անելանելի դրության մեջ են դնում: Արևմուտքում պատմությունից դասեր չքաղեցին: Չէ որ, Ռուսաստանը կարող է ծայրահեղ քայլի գնալ…

 

Արևմտյան առաջնորդների սերունդը՝ Բարաք Օբամայից մինչև Անգելա Մերկել, Ռուսաստանի հետ հարաբերություններում ռազմավարական բնույթի սխալ է թույլ տվել, ինչի հետևանքները դեռ երկար կզգացվեն: Այդ սկզբունքային սխալն աշխարհում ամենաբարձր մակարդակով decision making-ից Մոսկվայի մեկուսացումն էր, ինչը և հանգեցրել է այժմյան իրավիճակին: Ցավոք, Արևմուտքում չգտնվեց քիսինջերյան աշխարհընկալման առաջնորդ, ով կփորձեր օգտվել 1991 թ. հետո ստեղծված իրավիճակից և իրապես կառուցողական հարաբերություններ հաստատեր նոր Ռուսստանի հետ: Այսօր Մոսկվային պետք է ընկալել այնպիսին, ինչպիսին այն կա, և ներառել վերջինիս Ուկրաինայում, Սիրիայում, Ռուսաստանի և Արևմուտքի միջև դիմակայության այլ խոշոր կետերում խնդիրների լուծման  հարցում:

Ցավոք, դա տեղի չի ունենում: Եվ նման քաղաքականություն, իրոք, մեկուսացման է տանում Ռուսաստանին և խիստ բացասաբար ընկալվում վերջինիս ընտրախավի կողմից: Եվ դրա շարունակման դեպքում չի կարելի բացառել ռուսական արտաքին քաղաքականության՝ ավելի հարձակողականի վերափոխումը: Սակայն, կարծում եմ, Սերգեյ Լավրովի և Վլադիմիր Պուտինի հետ Ջոն Քերիի վերջերս կայացած հանդիպումը  Ռուսաստանի նկատմամբ Արևմուտքի քաղաքականությունում  ռազմավարական շրջադարձի հնարավորություն կստեղծի: Մոսկվան արդեն հասել է այն բանին, որ Քերին հայտարարել է Ռուսաստանին մեկուսացնելու ԱՄՆ ցանկության բացակայությնա մասին, թեև ընդամենը մի քանի ամիս առաջ Օբաման ճիշտ հակառակն էր ասում: Եվ Մոսկվայում ձեռք բերված պայմանավորվածությունները պետք է իմաստավորվեն ինչպես Սպիտակ տանը, այնպես էլ՝ Կրեմլում: Հուսով եմ, որ դա կհանգեցնի Ռուսաստանի մեկուսացման քաղաքականության վերանայման, ինչը, անշուշտ, կբխի ամբողջ աշխարհի շահերից:

 

Մոսկվան իր «կարմիր գծերն» անցնելու Արևմուտքի հերթական փորձին պատասխանեց Սիրիայում զորքերի տեղակայմամբ: Նկատվող նոր ՙվերաբեռնումն՚ արդյո՞ք կփոխի Վաշինգտոնի վերաբերմունքն այդ ՙկարմիր գծերի՚ նկատմամբ:

 

ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի դիմակայության կարևոր շրջաններ էին 2008 և 2015 թվակաները: 2008 թվականին տեղի ունեցավ դիմակայություն Վրաստանի մասնակցությամբ,  2015 թվականին ռուսական լրացուցիչ ուժեր տեղակայվեցին Սիրիայում: Իր էքսպանսիան նախկին ԽՍՀՄ տարածքի հաշվին ընդլայնելու ԱՄՆ ձգտում, իրոք, նկատվում է, իհարկե, ոչ այնքան վճռական, որքան կցանկանային Արևելյան Եվրոպայի կառավարող վերնախավերի ներկայացուցիչները: Եվ 2008 թվականին այդ գործընթանցը փոքր-ինչ դանդաղեց և, նույնիսկ, կասեցվեց Ռուսաստանի կողմից բանակի կիրառմամբ, սակայն ավելի ուշ կրկին վերսկսվեց Ուկրաինայի իրադարձություններով: 2015 թվականին Մոսկվան իր «կարմիր գծերն» անցնելու Արևմուտքի հերթական փորձին պատասխանեց արդեն Սիրիայում զորքերի տեղակայմամբ: Եթե դա տեղի չունենար, Ռուսաստանի մեկուսացման գործընթացը կշարունակվեր էլ ավելի մեծ ինտենսիվությամբ: Կարծում եմ, որ Ռուսաստանի մեկուսացման գործընթացը կասեցվում է բացառապես նրա ԶՈՒ կիրառման միջոցով: Եվ Ռուսաստանը պատմականորեն հզոր է եղել իր բանակի կիրառման ժամանակաշրջաններում, խաղաղ ժամանակ ռուսական դիվանագտությունը, գործնականում, միշտ զիջել է իր դիրքերը:

 

Ըստ էության, 19-րդ դարից ի վեր քիչ բան է փոխվել: Արևմուտքի հետ Ռուսաստանի մրցակցությունը, պայքարը նեղուցների համար, Թուրքիան` Արևմուտքի ձեռքին Ռուսաստանին զսպելու գործիքի դերում…

 

Մեծ հաշվով, այո, բացառությամբ մեկ սկզբունքային տարբերության` Թուրքիան այսօր ՆԱՏՕ-ի մաս է: Դա արմատապես փոխում է իրավիճակը:

 

Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ հակամարտությունը նույնպես Ռուսաստանի և Արևմուտքի շահերի բախման թեժ կետերից մեկն է հանդիսանում: Եվ հատկապես վերջին ժամանակներս այն շատ հեշտ է ՙտաքացնել՚…

 

Նման վտանգ ռազմավարական իմաստով չեմ տեսնում: ՙԱյդ ՙտաքացումը՚ կհանգեցնի գլոբալ քաղաքականությունում ցավալի զգացողությունների: Աշխարհի ճակատագիրը Ղարաբաղում չի վճռվում, այնինչ այժմ Մեծ խաղ է ընթանում:

 

Այն չի վճռվել թե՛ Աբխազիայում, թե՛ Հարավային Օսիայում…

 

08.08.08 պատերազմը հնարավոր դարձավ Ռուսաստանի անմիջական շահերի ուղղակի սահմանափակման հետևանքով, մինչդեռ ղարաբաղյան հակամարտությունում դա չկա, քանի որ Մոսկվան միայն ստատուս-քվոյի պահպանման երաշխավոր է:  

Սակայն, մարտավարական առումով Արցախի շուրջ իրավիճակի ինչ-որ սրացումներ, իհարկե, հնարավոր են՝ հատկապես Ռեջեփ Էրդողանի արկածախնդիր քաղաքականության պայմաններում, ով կփորձի Ղարաբաղն օգտագործել Ռուսաստանի նկատմամբ լրացուցիչ ճնշման նպատակով: Այնուամենայնիվ, հուսով եմ, որ Ադրբեջանի ղեկավարությունը, քիչ թե շատ հասկանալով իրավիճակը, նման արկածախնդրության չի գնա և Թուրքիայի ձեռքում խաղալիք չի դառնա: Չնայած Բեռնում նախագահների հանդիպումից հետո Ղարաբաղի շուրջ բանակցություններից առանձնակի սպասումներ չունեմ՝ հատկապես աշխարհի այլ կետերում գլոբալ դիմակայության պայմաններում:

 

Ու՞ր է տանում աշխարհն այդ դիմակայությունը, գլոբալ ի՞նչ գործընթաց է առավել ճշգրիտ այն արտացոլում:

 

Արևմտյան աշխարհի և Ռուսաստանի գլոբալ դիմակայության էությունն առավել ճշգրիտ արտացոլում է այժմ ընթացող միաբևեռ աշխարհի էրոզիայի և բազմաբևեռ աշխարհի ստգեղծման գործընթացը: ԱՄՆ դիրքերը` որպես հեգեմոնի, աստիճանաբար թուլանում են` նաև Ռուսաստանի ջանքերով: Եվ Ռուսաստանի մեկուսացման նրանց բավականին կոպիտ քաղաքականությունը, ընդհանուր առմամբ, չի համապատասխանում համաշխարհային իրողություններին և Արևմուտքի ու Ռուսաստանի ներուժին, որը, անկախ ամեն ինչից, այժմ վերերլք է ապրում: Ռուսաստանն այժմ կրկնում է 20-րդ դարի 30-ականների վերջին ԽՍՀՄ ուղին: Վերջին տարիներին ստեղծվում է նոր Ռուսաստանի ռազմական ներուժը: Դա ռազմավարական հարց է, որը Ռուսաստանին թույլ է տալիս մկաններ ցուցադրել և պաշտպանել սեփական շահերը: Մինչդեռ փլուզելով ԽՍՀՄ` Արևմուտքում, անշուշտ, ակնկալում էին նման սցենար: Եվ ոչ անհայտ Զբիգնև Բժեզինկսին բազմիցս պահանջել է հաղթական ավարտի հասցնել ԽՍՀՄ փլուզման գործընթացը` փլուզելով Ռուսսատանը:

Սակայն ԱՄՆ այն ժամանակվա ղեկավարները, արբեցած «սառը պատերազմում» հաղթանակով, բացառում էին ԽՍՀՄ վերածնունդը ուրիշ Ռուսաստանի տեսքով: Սակայն, արդեն այսօր նկատելի է, որ նրանք բոլորը սխալվում էին:

 

Հակառուսական գործիչները դա կապում են բացառապես Վլադիմիր Պուտինի անձի հետ, ով մեղավոր է ամենուրեք և ամեն ինչի համար` «Այ չի լինի Պուտինը, և Ռուսաստանը չի կանգնի արևմտյան ժողովրդավարության ճանապարհին ողջ աշխարհում» սկզբունքով: Ի՞նչ կարծիք ունեք այս առնչությամբ:

 

Ես այդպես չեմ մտածում: Ես Պուտինի հայտնվելն ընկալում եմ որպես օրինաչափություն: Այնպիսի երկրում, ինչպիսին Ռուսաստանն է, որն ունի ոչ միայն աշխարհագրական մասշտաբներ, վերնախավը չէր կարող չառաջադրել գործչի, որն իր վրա վերցներ աշխարհում Ռուսաստանի դիրքերի վերականգնման գործառույթները:

ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Ներմուծեք թվանշաններն     

Նորություններ
ՀՀ ԱԺ նախագահ. Հայաստանի համար ամենաճիշտ ճանապարհը ԵՄ անդամակցության թեկնածուի կարգավիճակ ստանալն էՀՀ ԱԺ նախագահ. Հայաստանի համար ամենաճիշտ ճանապարհը ԵՄ անդամակցության թեկնածուի կարգավիճակ ստանալն է
Հայաստանի և Կորեայի ԱԳ նախարարությունների միջև քաղաքական խորհրդակցություններ են կայացելՀայաստանի և Կորեայի ԱԳ նախարարությունների միջև քաղաքական խորհրդակցություններ են կայացել
ՀՀ ԱԺ նախագահ. ՀԱՊԿ շրջանակում անվտանգության համակարգը չի աշխատում և չի աշխատելուՀՀ ԱԺ նախագահ. ՀԱՊԿ շրջանակում անվտանգության համակարգը չի աշխատում և չի աշխատելու
Լավրով. Պուտինը զարմացել է Լեռնային Ղարաբաղն Ադրբեջանի մաս ճանաչելու Փաշինյանի որոշումիցԼավրով. Պուտինը զարմացել է Լեռնային Ղարաբաղն Ադրբեջանի մաս ճանաչելու Փաշինյանի որոշումից
Լավրովը հայ գործընկերոջ հետ վերջին անգամ շփվել է նախորդ տարվա նոյեմբերինԼավրովը հայ գործընկերոջ հետ վերջին անգամ շփվել է նախորդ տարվա նոյեմբերին
Հայաստանի և Ադրբեջանի խորհրդարանների նախագահները պայմանավորվել են նոր հանդիպում անցկացնել մայիսի կեսերինՀայաստանի և Ադրբեջանի խորհրդարանների նախագահները պայմանավորվել են նոր հանդիպում անցկացնել մայիսի կեսերին
Արցախն ադրբեջանական օկուպացիայից հետո, կորցնելով միանգամից 40 դիրք, համալրել է անազատ պետությունների շարքը ՝ ըստ Freedom House-իԱրցախն ադրբեջանական օկուպացիայից հետո, կորցնելով միանգամից 40 դիրք, համալրել է անազատ պետությունների շարքը ՝ ըստ Freedom House-ի
«Եվրոպացիները հանուն Արցախի» հարթակը ուրվագծել է Արցախի շահերի պաշտպանության վեկտորը«Եվրոպացիները հանուն Արցախի» հարթակը ուրվագծել է Արցախի շահերի պաշտպանության վեկտորը
Կառավարությունը շուրջ 1.4 մլրդ դրամ է հատկացրել Սերգեյ Փարաջանովի և Շառլ Ազնավուրի 100-ամյակների միջոցառումները պատշաճ կազմակերպելու համարԿառավարությունը շուրջ 1.4 մլրդ դրամ է հատկացրել Սերգեյ Փարաջանովի և Շառլ Ազնավուրի 100-ամյակների միջոցառումները պատշաճ կազմակերպելու համար
Ֆրանսիան պատրաստ է Հայաստանում ֆրանսիական համալսարանի գործունեության զարգացման ու ընդլայնման օրակարգը դիտարկելու «Ակադեմիական քաղաք» ծրագրի շրջանակումՖրանսիան պատրաստ է Հայաստանում ֆրանսիական համալսարանի գործունեության զարգացման ու ընդլայնման օրակարգը դիտարկելու «Ակադեմիական քաղաք» ծրագրի շրջանակում
"Միասին" շարժումը խորհրդարանական ընդդիմադիր խմբակցություններին կոչ է անում անվստահություն հայտնել Նիկոլ Փաշինյանին և նշում դրա 100 պատճառ
Գազայի հատված 19 մլն դրամի մարդասիրական օգնություն ուղարկելու համար Հայաստանի իշխանությունները կծախսեն ավելի քան 75 մլն դրամԳազայի հատված 19 մլն դրամի մարդասիրական օգնություն ուղարկելու համար Հայաստանի իշխանությունները կծախսեն ավելի քան 75 մլն դրամ
Բաքուն Երևանից վախենալու բոլոր հիմքերն ունի, որովհետև հրաշալի է հասկանում է. վաղ թե ուշ Հայաստանը ոտքի է կանգնելու․Վազգեն ՄանուկյանԲաքուն Երևանից վախենալու բոլոր հիմքերն ունի, որովհետև հրաշալի է հասկանում է. վաղ թե ուշ Հայաստանը ոտքի է կանգնելու․Վազգեն Մանուկյան
Օդի ջերմաստիճանը Երևանում կբարձրանա մինչև 22 աստիճանՕդի ջերմաստիճանը Երևանում կբարձրանա մինչև 22 աստիճան
Փաշինյանը չի ընդունում ոչ մի Փաշինյանը չի ընդունում ոչ մի "վտարանդի կառավարություն", որը սպառնալիք է ստեղծում Հայաստանի ազգային անվտանգության համար
Մոսկվա. Հայաստանը ողջ աշխարհի աչքի առաջ վերածում են հավաքական Արեւմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքիՄոսկվա. Հայաստանը ողջ աշխարհի աչքի առաջ վերածում են հավաքական Արեւմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի
Արցախի նախագահը Ֆրանսիային կոչ է արել ճնշում գործադրել Ադրբեջանի նկատմամբ՝ հայ քաղբանտարկյալներին ազատ արձակելու համարԱրցախի նախագահը Ֆրանսիային կոչ է արել ճնշում գործադրել Ադրբեջանի նկատմամբ՝ հայ քաղբանտարկյալներին ազատ արձակելու համար
Արցախից բռնի տեղահանված անձանց բնակարաններով ապահովման ծրագիրը կներկայացվի արդեն ապրիլին․փոխվարչապետԱրցախից բռնի տեղահանված անձանց բնակարաններով ապահովման ծրագիրը կներկայացվի արդեն ապրիլին․փոխվարչապետ
Արցախից բռնի տեղահանվածներին տրամադրվող «40+10 հազար» աջակցության ծրագրի ժամկետը երկարաձգվել է մինչեւ 2024 թվականի վերջըԱրցախից բռնի տեղահանվածներին տրամադրվող «40+10 հազար» աջակցության ծրագրի ժամկետը երկարաձգվել է մինչեւ 2024 թվականի վերջը
ԱԱԾ սահմանապահ զորքերը կազմակերպում է ընդունելություն «Զվարթնոց», «Բագրատաշեն» անցման կետերում ծառայության անցնելու համարԱԱԾ սահմանապահ զորքերը կազմակերպում է ընդունելություն «Զվարթնոց», «Բագրատաշեն» անցման կետերում ծառայության անցնելու համար
ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարը մեկնաբանել է կազմակերպության ընդլայնման հեռանկարներն ու դրա աշխատանքներին Հայաստանի մասնակցությունըՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարը մեկնաբանել է կազմակերպության ընդլայնման հեռանկարներն ու դրա աշխատանքներին Հայաստանի մասնակցությունը
Պետդեպարտամենտ. Բլինքեն-ֆոն դեր Լայեն-Փաշինյան հանդիպումը նվիրված կլինի Հայաստանի տնտեսական կայունությանն աջակցությանըՊետդեպարտամենտ. Բլինքեն-ֆոն դեր Լայեն-Փաշինյան հանդիպումը նվիրված կլինի Հայաստանի տնտեսական կայունությանն աջակցությանը
ՆԳՆ-ը իրազեկում է. Ապրիլի 5-ից կգործի ճանապարհային երթևեկության կանոնների խախտման համար տուգանքների բոնուսների 30% համակարգըՆԳՆ-ը իրազեկում է. Ապրիլի 5-ից կգործի ճանապարհային երթևեկության կանոնների խախտման համար տուգանքների բոնուսների 30% համակարգը
Արտակ Զաքարյան. Աշխարհն ունի, նույնիսկ, ձախողված պետությունների վերականգնման ու զարգացման փորձԱրտակ Զաքարյան. Աշխարհն ունի, նույնիսկ, ձախողված պետությունների վերականգնման ու զարգացման փորձ
Գնել Սանոսյան. Սահմանազատման եւ սահմանագծման գործընթացի ավարտից հետո չլուծված խնդիրներ չեն լինիԳնել Սանոսյան. Սահմանազատման եւ սահմանագծման գործընթացի ավարտից հետո չլուծված խնդիրներ չեն լինի
Ալեն Սիմոնյանի հայտարարությունները քարտ բլանշ են ագրեսիայի համար․ ընդդիմադիր պատգամավորԱլեն Սիմոնյանի հայտարարությունները քարտ բլանշ են ագրեսիայի համար․ ընդդիմադիր պատգամավոր
Հայաստանը չի միացել ՀԱՊԿ խորհրդարանական պատվիրակությունների ղեկավարների հայտարարությանը, որում դատապարտվում է Հայաստանը չի միացել ՀԱՊԿ խորհրդարանական պատվիրակությունների ղեկավարների հայտարարությանը, որում դատապարտվում է "Կրոկուս Սիթի Հոլ" - ում տեղի ունեցած դաժան ահաբեկչությունը
ԱԺ խոսնակ. Կցանկանայի հանդիպել մի մարդու, ով քարտեզի վրա կարող է ապացուցել Տավուշի 4 գյուղերի պատկանելությունը ՀայաստանինԱԺ խոսնակ. Կցանկանայի հանդիպել մի մարդու, ով քարտեզի վրա կարող է ապացուցել Տավուշի 4 գյուղերի պատկանելությունը Հայաստանին
Վահե Հովհաննիսյան. Հայաստանի այսօրվա իրավիճակը համաշխարհային պատմության մեջ եզակի վիճակ է. պետական ողջ ռեսուրսն աշխատում է պետության քանդման օգտինՎահե Հովհաննիսյան. Հայաստանի այսօրվա իրավիճակը համաշխարհային պատմության մեջ եզակի վիճակ է. պետական ողջ ռեսուրսն աշխատում է պետության քանդման օգտին
ԱԺ նախագահ. Սվետլանա Տիխանովսկայայի հետ իմ հանդիպմանը որևէ քաղաքական ենթատեքստ չի եղելԱԺ նախագահ. Սվետլանա Տիխանովսկայայի հետ իմ հանդիպմանը որևէ քաղաքական ենթատեքստ չի եղել
Փաշինյանը ֆրանսիացի խորհրդարանականների հետ քննարկել է Հարավային Կովկասում առկա գործընթացներըՓաշինյանը ֆրանսիացի խորհրդարանականների հետ քննարկել է Հարավային Կովկասում առկա գործընթացները
Բաքուն նյարդայնացած է Բլինքենի և Ֆոն դեր Լյայենի հետ Փաշինյանի առաջիկա հանդիպման առնչությամբԲաքուն նյարդայնացած է Բլինքենի և Ֆոն դեր Լյայենի հետ Փաշինյանի առաջիկա հանդիպման առնչությամբ
Ֆրանսիայի դեսպանը և ֆրանսիացի պատգամավորների պատվիրակությունը ծանոթացել են Սոթքի ոսկու հանքի շուրջ անվտանգության ապահովման գործընթացներինՖրանսիայի դեսպանը և ֆրանսիացի պատգամավորների պատվիրակությունը ծանոթացել են Սոթքի ոսկու հանքի շուրջ անվտանգության ապահովման գործընթացներին
Հայաստանում ընտանեկան բռնության զոհերն սկսել են ավելի հաճախ դիմել իրավապահներին․ ՔԿՀայաստանում ընտանեկան բռնության զոհերն սկսել են ավելի հաճախ դիմել իրավապահներին․ ՔԿ
Ռասմուսենի զեկույցը. Հայաստանին ԵՄ թեկնածուի կարգավիճակ առաջարկելն անդառնալի կդարձնի նրա շրջադարձը դեպի ԱրևմուտքՌասմուսենի զեկույցը. Հայաստանին ԵՄ թեկնածուի կարգավիճակ առաջարկելն անդառնալի կդարձնի նրա շրջադարձը դեպի Արևմուտք
ԱրարատԲանկը 27-րդ անգամ թողարկում է դոլարային պարտատոմսերԱրարատԲանկը 27-րդ անգամ թողարկում է դոլարային պարտատոմսեր
Հակոբ Արշակյան. Հայաստանը վերահաստատում է իր հանձնառությունը խաղաղ բանակցությունների միջոցով տարածաշրջանում կայուն եւ համապարփակ խաղաղության ու կայունության հաստատմանըՀակոբ Արշակյան. Հայաստանը վերահաստատում է իր հանձնառությունը խաղաղ բանակցությունների միջոցով տարածաշրջանում կայուն եւ համապարփակ խաղաղության ու կայունության հաստատմանը
Կրկին փորձիր. Առողջապահության նախարարի նախկին տեղակալը նշանակվել է առողջապահության փոխնախարարԿրկին փորձիր. Առողջապահության նախարարի նախկին տեղակալը նշանակվել է առողջապահության փոխնախարար
Տավուշի գյուղերը հանձնելու դեպքում կխախտվի տեղի բնակիչների էկոհամակարգը. փորձագետՏավուշի գյուղերը հանձնելու դեպքում կխախտվի տեղի բնակիչների էկոհամակարգը. փորձագետ
Ֆրանսիացի ջութակահար Ֆրանսուա Պինո-Բենուան ելույթ կունենա երևանյան հանդիսատեսի առջև՝ Հայաստանի պետական կամերային նվագախմբի նվագակցությամբՖրանսիացի ջութակահար Ֆրանսուա Պինո-Բենուան ելույթ կունենա երևանյան հանդիսատեսի առջև՝ Հայաստանի պետական կամերային նվագախմբի նվագակցությամբ
Լյուտնյայի հանրահայտ վարպետ Հոփկինսոն Սմիթը ելույթ կունենա ՀայաստանումԼյուտնյայի հանրահայտ վարպետ Հոփկինսոն Սմիթը ելույթ կունենա Հայաստանում
Ադրբեջանը գերության մեջ գտնվող Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարներին օգտագործում է սեփական քարոզչական նպատակներն իրագործելու համար․հայտարարությունԱդրբեջանը գերության մեջ գտնվող Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարներին օգտագործում է սեփական քարոզչական նպատակներն իրագործելու համար․հայտարարություն
ԱՄՆ Պետդեպարտամենտում հրաժարվել են ներկայացնել ապրիլի 5-ին Բրյուսելում Փաշինյան-ֆոն դեր Լյայեն-Բլինքեն հանդիպման օրակարգի մանրամասներըԱՄՆ Պետդեպարտամենտում հրաժարվել են ներկայացնել ապրիլի 5-ին Բրյուսելում Փաշինյան-ֆոն դեր Լյայեն-Բլինքեն հանդիպման օրակարգի մանրամասները
Լեռնային Ղարաբաղի ժողովուրդը շարունակում է անսասան մնալ հայրենիք վերադառնալու եւ սեփական ժողովրդավարական ինքնակառավարումն իրականացնելու ձգտումներում. Հայաստանի ԱԺ պատգամավորԼեռնային Ղարաբաղի ժողովուրդը շարունակում է անսասան մնալ հայրենիք վերադառնալու եւ սեփական ժողովրդավարական ինքնակառավարումն իրականացնելու ձգտումներում. Հայաստանի ԱԺ պատգամավոր
ԱԺ փոխնախագահ. Հայաստանը շարունակում է հավատարիմ մնալ Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում խաղաղությանն ու կայունությանըԱԺ փոխնախագահ. Հայաստանը շարունակում է հավատարիմ մնալ Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում խաղաղությանն ու կայունությանը
Ֆրանսիայի դեսպան. Արցախցիների՝ հայրենիք վերադառնալու իրավունքը խախտվել էՖրանսիայի դեսպան. Արցախցիների՝ հայրենիք վերադառնալու իրավունքը խախտվել է
ԵՊՀ-ում բացվել է վրացագիտության կենտրոնԵՊՀ-ում բացվել է վրացագիտության կենտրոն
Պետդեպարտամենտում պատմել են Հայաստանի հետ հարաբերություններում ԱՄՆ քաղաքականության սկզբունքների մասինՊետդեպարտամենտում պատմել են Հայաստանի հետ հարաբերություններում ԱՄՆ քաղաքականության սկզբունքների մասին
Ապատեղեկատվությունը նպատակ է հետապնդում քաղաքական ասպարեզից հեռացնելու Ազգային-ժողովրդավարական Բևեռին. ԱԺԲ-ը պարզաբանել է ՔԿ-ի հայտարարությունըԱպատեղեկատվությունը նպատակ է հետապնդում քաղաքական ասպարեզից հեռացնելու Ազգային-ժողովրդավարական Բևեռին. ԱԺԲ-ը պարզաբանել է ՔԿ-ի հայտարարությունը
Հայ դիվանագետը՝ ԵՄ հատուկ ներկայացուցչին. Ալիևի ռեժիմն անպատժելիության ֆոնին պատրաստվում է Հայաստանի դեմ նոր ագրեսիայիՀայ դիվանագետը՝ ԵՄ հատուկ ներկայացուցչին. Ալիևի ռեժիմն անպատժելիության ֆոնին պատրաստվում է Հայաստանի դեմ նոր ագրեսիայի
«Միջազգային և համեմատական իրավունքի հայկական կենտրոնը» ՄԱԿ հարկադիր և ակամա անհետացածների հարցերով աշխատանքային խմբին է ներկայացրել ութ հայ զինվորականների գործեր«Միջազգային և համեմատական իրավունքի հայկական կենտրոնը» ՄԱԿ հարկադիր և ակամա անհետացածների հարցերով աշխատանքային խմբին է ներկայացրել ութ հայ զինվորականների գործեր
Հայաստանի ԱԳՆ-ից հետո՝ Արցախի մասին հիշատակումներն անհետացել են ՀՀ նախագահի կայքիցՀայաստանի ԱԳՆ-ից հետո՝ Արցախի մասին հիշատակումներն անհետացել են ՀՀ նախագահի կայքից
Սաթի Սպիվակովան և Մոսկվայի «Ազգերի թատրոնը» շուտով ԵրևանումՍաթի Սպիվակովան և Մոսկվայի «Ազգերի թատրոնը» շուտով Երևանում
ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար. Ահաբեկչությունն ընկալվում է որպես ընդհանուր սպառնալիք մեր կազմակերպության անդամների համար.ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար. Ահաբեկչությունն ընկալվում է որպես ընդհանուր սպառնալիք մեր կազմակերպության անդամների համար.
Քննչական կոմիտեն մանրամասներ է ներկայացրել ոստիկանության Նոր Նորքի բաժին ներխուժման դեպքի վերաբերյալՔննչական կոմիտեն մանրամասներ է ներկայացրել ոստիկանության Նոր Նորքի բաժին ներխուժման դեպքի վերաբերյալ
Արդարադատության նախարար. Հայաստանի նոր սահմանադրության հարցի շուրջ որևէ քննարկում չի անցկացվելԱրդարադատության նախարար. Հայաստանի նոր սահմանադրության հարցի շուրջ որևէ քննարկում չի անցկացվել
Վարչապետ. ՀԱՊԿ-ը չի կատարել անվտանգային ոլորտի իր պարտավորությունները Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբՎարչապետ. ՀԱՊԿ-ը չի կատարել անվտանգային ոլորտի իր պարտավորությունները Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ
Դունյա Միյատովիչ. Ադրբեջանը պետք է վերջ դնի լրագրողների և քաղաքացիական հասարակության ակտիվիստների ահաբեկմանն ու հետապնդմանըԴունյա Միյատովիչ. Ադրբեջանը պետք է վերջ դնի լրագրողների և քաղաքացիական հասարակության ակտիվիստների ահաբեկմանն ու հետապնդմանը
Իրանագետ. Ադրբեջանում ոչ ոքի մտքով անգամ չի անցնում Հայաստանին հանձնել պատմական Գավազան լեռը, որի վրա Վահրամ Բ իշխանի նույնանուն պատմական ամրոցի ավերակներն ենԻրանագետ. Ադրբեջանում ոչ ոքի մտքով անգամ չի անցնում Հայաստանին հանձնել պատմական Գավազան լեռը, որի վրա Վահրամ Բ իշխանի նույնանուն պատմական ամրոցի ավերակներն են
Արդարադատության նախարար. Բարեփոխումների շնորհիվ Հայաստանի դատական համակարգը 70 տոկոսով բեռնաթափվել էԱրդարադատության նախարար. Բարեփոխումների շնորհիվ Հայաստանի դատական համակարգը 70 տոկոսով բեռնաթափվել է
Կարդալ ավելին



Մեկնաբանվողներ
Այսօր Հայաստանում ուժերի գերլարում է պետք՝ բոլոր ունակ մարդկանց համատեղ աշխատանք. վերլուծաբանԱյսօր Հայաստանում ուժերի գերլարում է պետք՝ բոլոր ունակ մարդկանց համատեղ աշխատանք. վերլուծաբան
Պետությունը շահագրգիռ է Հայաստանում բնակվող բոլոր ազգային համայնքների զարգացման հարցերում. ՓաշինյանՊետությունը շահագրգիռ է Հայաստանում բնակվող բոլոր ազգային համայնքների զարգացման հարցերում. Փաշինյան
ՌԴ ԱԳՆ. Մոսկվան Երեւանի հետ հարաբերություններում ՌԴ ԱԳՆ. Մոսկվան Երեւանի հետ հարաբերություններում "ամրության ստուգում" է անցել
Փաշինյան. արտաքին ուժերը նույնպես դրդել են Ղարաբաղում էթնիկ զտում կազմակերպող հիմնական ուժինՓաշինյան. արտաքին ուժերը նույնպես դրդել են Ղարաբաղում էթնիկ զտում կազմակերպող հիմնական ուժին
Նախկին քաղաքապետ. Մեր քաղաքական ուժը գնալու է ինստիտուցիոնալ լուծումների ճանապարհովՆախկին քաղաքապետ. Մեր քաղաքական ուժը գնալու է ինստիտուցիոնալ լուծումների ճանապարհով
Դաշնակիցներ, ուղեկիցներ և դաշինքների պատրանքներ. Մարկեդովնովը՝ Հայաստանի արտաքին քաղաքականության մասին՝ նոր իրողություններումԴաշնակիցներ, ուղեկիցներ և դաշինքների պատրանքներ. Մարկեդովնովը՝ Հայաստանի արտաքին քաղաքականության մասին՝ նոր իրողություններում
Քաղաքական գործիչ. ՌԴ-ի և ՀԱՊԿ-ի հետ դաշինքի խզումը և Երևանի կողմնորոշումը դեպի Արևմուտք կարող է կործանարար լինել Հայաստանի համարՔաղաքական գործիչ. ՌԴ-ի և ՀԱՊԿ-ի հետ դաշինքի խզումը և Երևանի կողմնորոշումը դեպի Արևմուտք կարող է կործանարար լինել Հայաստանի համար
Քաղաքական գործիչ. հայ ժողովուրդը պետք է ընտրություն կատարի պատերազմի և ՀՀ վարչապետի հրաժարականի միջևՔաղաքական գործիչ. հայ ժողովուրդը պետք է ընտրություն կատարի պատերազմի և ՀՀ վարչապետի հրաժարականի միջև
Անդրանիկ Թևանյան. Մայրաքաղաքի իշխանությունների կողմից տրանսպորտի թանկացումը հետապնդում է բացառապես գերշահույթ ստանալու նպատակԱնդրանիկ Թևանյան. Մայրաքաղաքի իշխանությունների կողմից տրանսպորտի թանկացումը հետապնդում է բացառապես գերշահույթ ստանալու նպատակ
ԵՄ-ը լրացուցիչ 5,5 մլն եվրո կտրամադրի Արցախից փախստականներին մարդասիրական օգնություն ցուցաբերելու համարԵՄ-ը լրացուցիչ 5,5 մլն եվրո կտրամադրի Արցախից փախստականներին մարդասիրական օգնություն ցուցաբերելու համար
Իտալիայի Կաստելանցա քաղաքում բացվել է իտալացի լուսանկարիչ Ռոբերտո Տրավանի «Լեռնային Ղարաբաղ, դավաճանված խաղաղությունը» լուսանկարների ցուցահանդեսըԻտալիայի Կաստելանցա քաղաքում բացվել է իտալացի լուսանկարիչ Ռոբերտո Տրավանի «Լեռնային Ղարաբաղ, դավաճանված խաղաղությունը» լուսանկարների ցուցահանդեսը
Հայաստանը հունվարի 26-ին ադրբեջանական կողմին է փոխանցել ականապատ դաշտերի նոր տեղեկամատյաններ. ԱԳՆ Հայաստանը հունվարի 26-ին ադրբեջանական կողմին է փոխանցել ականապատ դաշտերի նոր տեղեկամատյաններ. ԱԳՆ 
Իշխանական կուսակցության պատգամավոր. Եթե ինչ-որ մեկը ճանաչում է Հայոց ցեղասպանությունը, դա անում է բացառապես սեփական քաղաքական նկատառումներից ելնելովԻշխանական կուսակցության պատգամավոր. Եթե ինչ-որ մեկը ճանաչում է Հայոց ցեղասպանությունը, դա անում է բացառապես սեփական քաղաքական նկատառումներից ելնելով
Վրաստանի ԱԳ նախարարը Հայաստանին և Ադրբեջանին կրկին առաջարկել է բանակցությունների Թբիլիսյան հարթակՎրաստանի ԱԳ նախարարը Հայաստանին և Ադրբեջանին կրկին առաջարկել է բանակցությունների Թբիլիսյան հարթակ
Հայաստանը բժշկական մարդասիրական օգնություն է ուղարկել ՈւկրաինաՀայաստանը բժշկական մարդասիրական օգնություն է ուղարկել Ուկրաինա